| |
 marszałek polny
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1904–1947 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
dowódca 8 Armii |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
                 
| |
Claude John Eyre Auchinleck (ur. 21 czerwca 1884 w Aldershot, zm. 23 marca 1981 w Marrakeszu) – brytyjski generał, żołnierz obu wojen światowych, od 1946 r. marszałek polny, noszący pseudonim The Auk („Alka”).
Wywodził się ze szkockiej rodziny osiadłej w Irlandii Północnej. Urodził się 21 czerwca 1884 r. w Aldershot, gdzie stacjonował pułk jego ojca, płk. Johna Auchinlecka[1]. Straciwszy ojca we wczesnym dzieciństwie, dorastał w trudnych warunkach, ale dzięki własnemu wysiłkowi i stypendiom udało mu się ukończyć Wellington College, a później prestiżową Royal Military Academy w Sandhurst[2].
Karierę wojskową rozpoczął w 1903 r. w Indiach w 62 Pułku Pendżabskim i z tym krajem wiązał się na większość lat swojej służby[1]. Podczas I wojny światowej z tym samym pułkiem trafił na pozaeuropejski front działań armii brytyjskiej: w Egipcie, Palestynie i Mezopotamii, gdzie toczył walki z Turkami, najpierw w obronie Kanału Sueskiego a później w Mezopotamii[1]. Awansowany do stopnia majora, podczas tej kampanii w 1917 otrzymał Order Wybitnej Służby. W okresie międzywojennym kontynuował swoją służbę w Indiach. W 1933 r. został dowódcą Brygady Peszawarskiej, na jej czele uczestniczył w tłumieniu lokalnych zamieszek. Pięć lat później, już w stopniu generała majora, brał udział w modernizowaniu armii brytyjskiej w Indiach[3]. Zaraz po wybuchu II wojny światowej objął dowództwo hinduskiej 3 Dywizji Piechoty, ale w styczniu 1940 r. otrzymał przeniesienie do Wielkiej Brytanii, gdzie przydzielono mu dowództwo IV Korpusu Armijnego[4]. W maju, tuż przed zakończeniem walk w Norwegii, już jako generał porucznik objął komendę nad całością sił alianckich w Norwegii[4]. Dwa miesiące później na krótko został dowódcą V Korpusu Armijnego, po czym na kilka miesięcy trafił do dowództwa południowego rejonu obrony Wielkiej Brytanii. W listopadzie 1940 r. mianowano go naczelnym dowódcą wojsk brytyjskich w Indiach. Pół roku później zastąpił gen. Archibalda Wavella na stanowisku głównodowodzącego sił brytyjskich na Bliskim Wschodzie. Ponieważ nie miał doświadczenia w dowodzeniu wojskami pancernymi, nie najlepiej sobie radził. Popełniał też błędy w dobieraniu oficerów, faworyzując tych, których znał z Indii. Pierwszym poważnym przedsięwzięciem nowego dowódcy wojsk brytyjskich w Egipcie i sąsiednich krajach była operacja Crusader, kolejna ofensywa przeciwko wojskom gen. Erwina Rommla, przeprowadzona w listopadzie 1941 r.[5] Gen. Auchinleck, przekonany o sukcesie operacji (w jej wyniku odblokowano twierdzę Tobruk po wielomiesięcznym oblężeniu) dał się zaskoczyć kontrofensywie gen. Rommla. Wojska brytyjskie zostały pokonane w bitwie pod Gazalą i zmuszone do odwrotu[6]. W jego wyniku utracono wszelkie zdobycze terytorialne ostatniej ofensywy, a także Tobruk, zdobyty przez Afrika Korps 21 czerwca 1942 r.[7] Zdemoralizowane przegraną wojska brytyjskie wycofały się na ostatnią linię obrony, zamykającą Rommlowi dostęp do Kanału Sueskiego i irackich pól naftowych. Pod El-Alamein udało się powstrzymać zmęczone, cierpiące na braki w zaopatrzeniu w paliwo i amunicję oddziały niemieckie[8]. Mimo przewagi liczebnej i materiałowej gen. Auchinleck nie zdołał jednak w serii kontrataków pokonać przeciwnika[8]. Chociaż obronił Egipt, został niedługo później odwołany ze stanowiska przez Winstona Churchilla (zastąpił go gen. Harold Alexander)[9]. Pomimo licznych porażek w czasie walk w Afryce, uznawany był przez niemieckie dowództwo za jednego z najlepszych brytyjskich dowódców w tym rejonie działań wojennych. Premier Wielkiej Brytanii zaproponował Auchinleckowi dowodzenie wojskami brytyjskimi w Persji i Iraku, ale ten odmówił[10]. Powrócił do Indii, gdzie aż do 1943 r. pozostawał bez przydziału, zanim ponownie objął dowództwo nad armią brytyjską w tym kraju, które pełnił do końca wojny. W czerwcu 1946 r. został awansowany na marszałka[11]. Rok później przeszedł na emeryturę i w 1948 r. powrócił do Wielkiej Brytanii[12]. Zmarł 23 marca 1981 r. w Marrakeszu[13].
Brytyjskie
Zagraniczne
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
