Cieśnina Torresa
ilustracja
Państwo

 Australia
 Papua-Nowa Gwinea

Akweny
• Łączy wody
• Z wodami


Morza Koralowego
Morza Arafura

Lądy
• Oddziela
• Od


Półwysep Jork
Nowej Gwinei

Wymiary
• długość
• szerokość


74 km
150-240 km

Głębokość
• maksymalna


22 m

Miejscowości nadbrzeżne

Buji, Port Kennedy, Somerset

Mapa cieśniny
Mapa pokazująca Cieśninę Torresa
Położenie na mapie Australii
Mapa konturowa Australii, blisko górnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Cieśnina Torresa”
Położenie na mapie Papui-Nowej Gwinei
Mapa konturowa Papui-Nowej Gwinei, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Cieśnina Torresa”
Ziemia9°50′00″S 142°30′00″E/-9,833333 142,500000

Cieśnina Torresa (ang. Torres Strait)[1]cieśnina między Australią i Nową Gwineą, która łączy Morze Koralowe z Morzem Arafura[2]. Na południowym krańcu tej cieśniny znajduje się półwysep Jork (stan Queensland w Australii). Cieśnina jest płytka, z licznymi wyspami, płyciznami, skałami i rafami koralowymi, występują też silne prądy pływowe, wszystko to czyni ją trudną w nawigacji.

Podstawowe dane

  • długość: 74 km
  • szerokość: 150–240 km
  • głębokość maksymalna: 22 m, minimalna w torze wodnym – 9 m;
  • główne porty: Buji, Port Kennedy, Somerset

Południowa część tej cieśniny nosi nazwę cieśniny Endeavour, od okrętu kapitana Jamesa Cooka. Nazwa samej cieśniny pochodzi od jej odkrywcy Luisa Váeza de Torresa (1606)[2]. Jej istnienie utrzymywano w tajemnicy ponad półtora wieku (do 1764)[2], istnienie cieśniny potwierdził dopiero wspomniany James Cook w roku 1770[3].

Historia

Ponad 8 tys. lat temu przejście było dużo płytsze i umożliwiało migrację zwierząt z Nowej Gwinei do Australii, świadczą o tym niektóre gatunki obecne na obydwu terytoriach, np. kazuar hełmiasty oraz kuskus plamisty.

W roku 1606 przez cieśninę przepłynął Luis Váez de Torres, hiszpański żeglarz pod portugalską banderą, istnienie cieśniny było utrzymywane w tajemnicy aż do roku 1762, prawdopodobnie ze względów strategicznych.

W latach 50. XIX wieku po wyczerpaniu zasobów drzewa sandałowego m.in. w Nowej Kaledonii właściciele łodzi rozpoczęli połów m.in. ogórków morskich, których duże łowiska znajdowały się w cieśninie, połów tych zwierząt był głównym źródłem dochodu aż do roku 1869, kiedy to tubylcy pokazali załogom statków złoża pereł. W okresie poławiaczy pereł powstał język bislama, którym posługiwali się ludzie pochodzenia pacyficznego pracujący przy połowie pereł.

W 1872 roku na podstawie uchwały do Queensland przyłączono wyspy w cieśninie aż do 60 mil od brzegu. Większość pozostałych wysp została przyłączona do Queensland w roku 1879.

W 1968 przez Cieśninę Torresa przepłynął podczas samotnego rejsu dookoła świata na jachcie Opty Leonid Teliga.

Nawigacja i szlaki komunikacyjne

Szlaki komunikacyjne w cieśninie Torresa

Przez cieśninę przechodzą następujące szlaki komunikacyjne:

  • AUS292 Adolphus Channel to Prince of Wales Channel
  • AUS293 Prince of Wales Channel
  • AUS294 Endeavour Strait
  • AUS296 Goods Island to Proudfoot Shoal
  • AUS299 Approaches to Thursday Island

Część powierzchni cieśniny wchodzi w skład Wielkiej Rafy Koralowej, przez co określona jest jako teren o dużej wrażliwości[4].

Przypisy

  1. Wprowadzenie; Australia/Papua-Nowa Gwinea - Cieśniny, [w:] Publikacje - Publikacje KSNG - Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, 2019, XXVII-XXX; 630, 641 [dostęp 2023-02-22] (pol.).
  2. a b c Torres Strait, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-02-01] (ang.).
  3. Torresa, Cieśnina, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2018-01-13].
  4. Torres Strait Particularly Sensitive Sea Area. www.amsa.gov.au. [dostęp 2018-01-13]. (ang.).

Bibliografia

  • Krótka historia cieśniny wg Johna Burtona

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się