Chanat – dawna, wschodnia forma monarchii , w której panujący władca nosił dziedziczny tytuł chana [1] . Określenie pochodzenia mongolskiego lub tureckiego pojawiło się w starożytności . Chanat mógł być podporządkowany innym chanatom lub być częścią kaganatu lub (w erze nowożytnej ) sułtanatu .
Państwo zorganizowane w chanat budowało miasta, w przeciwieństwie do kaganatu (w pierwotnej formie, np. Rouran , Turkuci )[2] .
Chanat był najbardziej rozpowszechnionym rodzajem monarchii we wschodniej Europie i Azji . Nazwa ta stosowana była najczęściej do określenia państw mongolskich lub tatarskich . Jej odpowiednikiem w krajach prawosławnych było carstwo , natomiast w Europie Zachodniej – królestwo .
Chanaty
Chanat Wielkiej Bułgarii – państwo Protobułgarów między Dnieprem a Kubaniem od VI do połowy VII wieku.
Chanat Bułgarski – dawna Bułgaria od 681 do 866 roku, carat do 1396 roku, potem pod okupacją osmańską .
Chanat Kara Kitajów – państwo założone przez Kitanów , istniejące w latach ok. 1130 do 1218, w Turkiestanie z ośrodkiem w dolinie rzeki Czu i Siedmiorzeczu [3] .
Chanat Staromongolski – prawdopodobnie pierwsze wczesnofeudalne państwo mongolskie założone przez Kabuł-chana (pradziada Czyngis-chana) w XII wieku[4] .
Imperium mongolskie – wczesnofeudalne państwo, początkowo chanat, później kaganat mongolski (jako konfederacja podbitych państw) istniejący w latach 1206–1368, założone przez Czyngis-chana [5] .
Chanat Czagatajski – państwo mongolskie w latach 1225–1370, powstałe z ułusu syna Czyngis-chana – Czagataja , obejmujący większość terytorium Azji Środkowej [6] .
Złota Orda – chanat mongolsko -tatarski istniejący w latach 1240–1435[7] .
Biała Orda – chanat mongolski , powstałe w XIII wieku, założone przez chana Ordę , stanowiło wschodnią część Złotej Ordy [8] .
Wielka Orda – chanat mongolsko -tatarski istniejący w latach 1435–1502[9] .
Chanat Krymski – państwo tatarskie na Półwyspie Krymskim , istniejące od XV do XVIII wieku.
Chanat Syberyjski – państwo mongolsko -tatarskie istniejące w latach 1490–1589, następca Złotej Ordy .
Chanat Kazański – państwo tatarskie , istniejące w latach 1438–1552.
Chanat Astrachański – państwo tatarskie , istniejące w latach 1466–1554.
Chanat Uzbecki – uzbeckie państwo w środkowej Azji, istniejące w latach 1428–1500, przekształcone w Chanat Buchary .
Chanat Kazachski – państwo Kazachów w środkowej Azji, istniejące w latach 1456–1847, potem w granicach Rosji .
Chanat Buchary – uzbeckie państwo w środkowej Azji, istniejące w latach 1500–1785, przekształcone w Emirat Buchary .
Chanat Chiwy – uzbeckie państwo w środkowej Azji, istniejące w latach 1515–1920[10] .
Chanat Kokandzki – uzbeckie państwo w środkowej Azji, istniejące w latach 1709–1875[11] .
Chanat Dżungarski – państwo w środkowej Azji, istniejące w latach 1634–1758[12] .
Zobacz też
Zobacz hasło chanat w Wikisłowniku
Przypisy
↑ Mirosław Jarosz Słownik Wyrazów Obcych , red. Irena Kamińska-Szmaj, wyd. Europa 2001 ISBN 83-87977-08-X .
↑ Ludwik Bazylow , Historia Mongolii , wyd. Ossolineum , 1981, s. 49 ISBN 83-04-00608-1 .
↑ L. Bazylow, Historia Mongolii... , s. 55–56.
↑ L. Bazylow, Historia Mongolii... , s. 69.
↑ L. Bazylow, Historia Mongolii... , s. 70–95.
↑ L. Bazylow, Historia Mongolii... , s. 91.
↑ L. Bazylow, Historia Mongolii... , s. 138–159.
↑ L. Bazylow, Historia Mongolii... , s. 138, 150, 152.
↑ L. Bazylow, Historia Mongolii... , s. 138.
↑ L. Bazylow, Historia Mongolii... , s. 415.
↑ L. Bazylow, Historia Mongolii... , s. 208.
↑ he Huiyuan Monastery | China & Asia Cultural Travel [online], asiaculturaltravel.co.uk [dostęp 2020-12-29] .
Polityka i organizacja Kampanie i bitwy Azja Centralna
1207 Syberia
1218–1221 Chorezm i Wschodni Iran
1221–1327 Indie
Wschodnia
Południowo-wschodnia
1277–1287 Birma
1293 Jawa
1257, 1284–1288 Wietnam
Bliski Wschód
Europa
Ważni ludzie Terminy Tytuły
Polityczne i wojskowe