Carl von Ossietzky
Carl von Ossietzky w 1934 roku
|
Data i miejsce urodzenia
|
3 października 1889 Hamburg
|
Data i miejsce śmierci
|
4 maja 1938 Berlin
|
Zawód, zajęcie
|
dziennikarz
|
|
Multimedia w Wikimedia Commons
|
|
Carl von Ossietzky (ur. 3 października 1889 w Hamburgu, zm. 4 maja 1938 w Berlinie[1]) – niemiecki dziennikarz, pisarz i pacyfista.
Życiorys
Jako wydawca czasopisma „Die Weltbühne” został skazany w roku 1931 na 18 miesięcy aresztu za „ujawnienie tajemnicy wojskowej” w procesie potocznie zwanym Weltbühne-Prozess, który wzbudził międzynarodowe zainteresowanie i oburzenie. Główną przesłanką do jego oskarżenia było zwrócenie uwagi przez czasopismo na zakazane w traktacie wersalskim zbrojenia Reichswehry i ujawnienie związanych z tym procederem dokumentów. Uwolniony w wyniku amnestii dla więźniów politycznych 22 grudnia 1932 po odbyciu 227 dni kary.
Po powołaniu Adolfa Hitlera na urząd Kanclerza Rzeszy (30 stycznia 1933) i przejęciu władzy przez NSDAP, w konsekwencji wydanego po pożarze Reichstagu dekretu o stanie wyjątkowym i zawieszeniu swobód obywatelskich 28 lutego 1933 roku Carl von Ossietzky jeszcze tej samej nocy został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym. W obozach koncentracyjnych i więzieniach przebywał do 1936 roku[2].
Aresztowanie Ossietzkiego spotkało się z szerokim odzewem za granicą. W Norwegii grupa pisarzy (m.in. Nini Roll Anker, Johan Borgen, Olav Duun, Nordhal Grieg, Sigurd Hoel, Helge Krog, Sigrid Undset i Arnulf Øverland) opublikowała 14 grudnia 1935 roku w „Aftenposten” petycję protestacyjną. Postulowali również przyznanie osadzonemu Nagrody Nobla. Inicjatyw tych nie poparł Knut Hamsun, który uważał, że jeżeli Ossietzkiemu nie podobały się porządki wprowadzone w Niemczech, to miał dostatecznie dużo czasu, aby udać się na emigrację[3].
W 1936 roku otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla za rok 1935, której osobisty odbiór został uniemożliwiony przez rząd III Rzeszy.
Zmarł w szpitalu więziennym w Berlinie na gruźlicę, na którą zapadł w czasie uwięzienia[2].
Przypisy
- ↑ Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN pod red, Marka Zybury. Warszawa – Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 243.
- ↑ a b Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN pod red, Marka Zybury. Warszawa – Wrocław 1996, s. 244.
- ↑ MonikaM. Žagar MonikaM., Knut Hamsun. The dark side of literary brilliance, Seattle 2009, s. 195 .
Bibliografia
- Carl von Ossietzky i kultura polityczna Republiki Weimarskiej. Uniwersytet w Oldenburgu. [dostęp 2013-11-30]. (niem.).brak strony w książce
- Deutsches Historisches Museum: Carl von Ossietzky (biografia). [dostęp 2013-11-30]. (niem.).
- Nobelprize.org: Carl von Ossietzky – Biographical. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-11-30]. (ang.).
- Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN pod red, Marka Zybury. Warszawa – Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-11995-0.
XX wiek |
- 1901: Dunant, Passy
- 1902: Ducommun, Gobat
- 1903: Cremer
- 1904: IPM
- 1905: Suttner
- 1906: Roosevelt
- 1907: Moneta, Renault
- 1908: Arnoldson, Bajer
- 1909: Beernaert, Estournelles de Constant
- 1910: MSPB
- 1911: Asser, Fried
- 1912: Root
- 1913: La Fontaine
- 1917: Czerwony Krzyż
- 1919: Wilson
- 1920: Bourgeois
- 1921: Branting, Lange
- 1922: Nansen
- 1925: Chamberlain, Dawes
- 1926: Briand, Stresemann
- 1927: Buisson, Quidde
- 1929: Kellogg
- 1930: Söderblom
- 1931: Addams, Butler
- 1933: Angell
- 1934: Henderson
- 1935: Ossietzky
- 1936: Lamas
- 1937: Cecil
- 1938: Biuro Nansenowskie
- 1944: Czerwony Krzyż
- 1945: Hull
- 1946: Balch, Mott
- 1947: Kwakrzy
- 1949: Boyd Orr
- 1950: Bunche
- 1951: Jouhaux
- 1952: Schweitzer
- 1953: Marshall
- 1954: WKNZdsU
- 1957: Pearson
- 1958: Pire
- 1959: Noel-Baker
- 1960: Luthuli
- 1961: Hammarskjöld
- 1962: Pauling
- 1963: Czerwony Krzyż
- 1964: King
- 1965: UNICEF
- 1968: Cassin
- 1969: MOP
- 1970: Borlaug
- 1971: Brandt
- 1973: Kissinger, Lê
- 1974: MacBride, Satō
- 1975: Sacharow
- 1976: Williams, Corrigan
- 1977: AI
- 1978: Sadat, Begin
- 1979: Matka Teresa
- 1980: Esquivel
- 1981: WKNZdsU
- 1982: Myrdal, Robles
- 1983: Wałęsa
- 1984: Tutu
- 1985: Lekarze Przeciw Wojnie Nuklearnej
- 1986: Wiesel
- 1987: Arias
- 1988: Siły pokojowe ONZ
- 1989: Dalajlama
- 1990: Gorbaczow
- 1991: Suu Kyi
- 1992: Menchú
- 1993: Mandela, de Klerk
- 1994: Arafat, Peres, Rabin
- 1995: Pugwash, Rotblat
- 1996: Belo, Ramos-Horta
- 1997: ICBL, J. Williams
- 1998: Hume, Trimble
- 1999: Lekarze bez Granic
- 2000: Kim
|
---|
XXI wiek |
- 2001: ONZ, Annan
- 2002: Carter
- 2003: Ebadi
- 2004: Maathai
- 2005: MAEA, el-Baradei
- 2006: Grameen Bank, Yunus
- 2007: MZdsZK, Gore
- 2008: Ahtisaari
- 2009: Obama
- 2010: Liu
- 2011: Johnson-Sirleaf, Gbowee, Karman
- 2012: Unia Europejska
- 2013: OPCW
- 2014: Satyarthi, Yousafzai
- 2015: Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego
- 2016: Santos
- 2017: ICAN
- 2018: Mukwege, Murad
- 2019: Ali
- 2020: Światowy Program Żywnościowy
- 2021: Ressa, Muratow
- 2022: Bialacki, Memoriał, Centrum Wolności Obywatelskich
- 2023: Mohammadi
|
---|