ResponseEve, a responsive template by SiGa

Burak
	; Burak zwyczajny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	szarłatowate
Rodzaj	burak
	Nazwa systematyczna
	Beta L.; Sp. Pl. 222. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	B. vulgaris Linnaeus
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Burak (Beta L.) – rodzaj roślin należący do rodziny szarłatowatych (dawniej w wyodrębnianych osobno komosowatych). Obejmuje 12 gatunków^[4] występujących w basenie Morza Śródziemnego^[5] – w południowej Europie, północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji, poza tym niektórzy przedstawiciele zostali szeroko rozpowszechnieni na świecie^[6]. W naturze przedstawiciele rodzaju rosną w miejscach kamienistych oraz na siedliskach ruderalnych. Szereg odmian uprawnych uzyskanych z buraka zwyczajnego to popularne warzywa^[5].

Morfologia

Pokrój: Rośliny jednoroczne, dwuletnie i byliny osiągające do 2 m wysokości, z łodygą prostą, pojedynczą lub rozgałęzioną, płożącą lub wzniesioną, często żebrowaną. Rośliny często czerwono nabiegłe i zwykle nagie^[5]^[6].
Liście: Skrętoległe, ogonkowe, ze spłaszczonym ogonkiem, z blaszką liściową całobrzegą lub o brzegu falistym^[6].
Kwiaty: Drobne, zebrane pojedynczo lub po 2–3 w luźne kłosy. Mają zielonawy 5-krotny okwiat, grubiejący podczas owocowania, jedna zalążnia wpółdolna zwieńczona dwiema lub trzema szyjkami słupka. Pręcików jest 5. Kwiaty wsparte są dwoma podkwiatkami^[5].
Owoce: Suche, jednonasienne, pękające wieczkiem. Czasem zrośnięte są po kilka w tzw. kłębek.

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny szarłatowatych (Amaranthaceae) w ujęciach włączających doń komosowate Chenopodiaceae^[2] lub z komosowatych w ujęciach zachowujących odrębność tej rodziny^[7]. W obrębie rodziny (niezależnie od jej ujęcia) włączany jest do podrodziny Betoideae i plemienia Beteae^[7].

Gatunki flory Polski

W Polsce występuje tylko uprawiany burak zwyczajny. Wyróżniany w Krytycznej liście roślin naczyniowych Polski Beta maritima L. (jako efemerofit)^[8] w bazach taksonomicznych stanowi synonim buraka zwyczajnego (Beta vulgaris L.)^[4], a ściślej jego podgatunek Beta vulgaris subsp. maritima (L.) Arcang^[7]^[9].

Wykaz gatunków^[9]

Beta corolliflora Zosimovic ex Buttler
Beta lomatogona Fisch. & C.A.Mey.
Beta macrocarpa Guss.
Beta macrorhiza Steven
Beta nana Boiss. & Heldr.
Beta palonga R.K.Basu & K.K.Mukh.
Beta patula Aiton
Beta trigyna Waldst. & Kit.
Beta trojana Pamukç. ex Aellen
Beta vulgaris L. – burak zwyczajny

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-11-18].
↑ ^a ^b The Plant List Beta. [dostęp 2011-03-30].
↑ ^a ^b ^c ^d Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 84. ISBN 0-333-74890-5.
↑ ^a ^b ^c Beta Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-11-18]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Genus Beta L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-04].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 41, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b Beta L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-04].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).

[ing-3] Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-11-18].

[tpl-4] The Plant List Beta. [dostęp 2011-03-30].

[philips-5] Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 84. ISBN 0-333-74890-5.

[china-6] Beta Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-11-18]. (ang.).

[grin-7] Genus Beta L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-04].

[checklist-8] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 41, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[powo-9] Beta L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-04].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

ResponseEve, a responsive template by SiGa

Morfologia

Systematyka

Przypisy

Witaj

Źródło

Odsyłacze

Podziel się