miasto i gmina | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Prawa miejskie |
1962 | ||||
Burmistrz |
Mirosław Gajdziszewski | ||||
Powierzchnia |
64,59[1] km² | ||||
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna |
32 | ||||
Kod pocztowy |
32-332 | ||||
Tablice rejestracyjne |
KOL | ||||
Położenie na mapie powiatu olkuskiego | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||
50°16′05″N 19°27′47″E/50,268056 19,463056 | |||||
TERC (TERYT) |
1212011 | ||||
SIMC |
0938404 | ||||
Urząd miejski ul. Kolejowa 1632-332 Bukowno | |||||
Strona internetowa | |||||
BIP |
Bukowno (do 1962 Bukowno-Osiedle[3]) – miasto i gmina miejska w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim.
Wieś biskupstwa krakowskiego w powiecie proszowickim w województwie krakowskim w końcu XVI wieku[4]. Do 1975 r. miasto administracyjnie należało do województwa krakowskiego, a w latach 1975–1998 do katowickiego. W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Bukowno.
Bukowno administracyjnie położone jest w zachodniej części województwa małopolskiego, między Krakowem a Katowicami, w jednakowej odległości (około 40 km) od obu miast. Bukowno należy do Jaworznicko-Chrzanowskiego Okręgu Przemysłowego.
Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto miało 10 106 mieszkańców[2].
Miasto położone na granicy Wyżyn: Śląskiej i Krakowsko-Częstochowskiej, nad rzekami Biała Przemsza[5], Sztołą i Babą oraz Warwas, wśród lasów liściasto-iglastych. Znajdują się w nim Zakłady Górniczo-Hutnicze cynku i ołowiu Bolesław.
Bukowno jako wieś było znane w XV wieku. Prawa miejskie uzyskało w 1962 roku.
W mieście znajduje się baza sportowo-rekreacyjna z halą sportową i stadionem (Stadion MOSiR Bukowno).
W południowo-wschodniej części miasta (Bukowno Przeń) znajduje się powstały przed 1939 sztucznie zarybiony zalew "Leśny Dwór"[6].
Według danych z roku 2006 Bukowno miało obszar 63,42 km², w tym:
Miasto stanowi 10,19% powierzchni powiatu.
Przez miasto przebiegają dwutorowa linia kolejowa PKP Katowice – Sosnowiec – Olkusz – Kielce, ze stacją osobowo-towarową Bukowno i przystankiem Bukowno Przymiarki. Miasto to jest węzłem kolejowym. W Bukownie funkcjonuje również Linia Hutnicza Szerokotorowa, z mijanką w zachodniej części miasta. Na terenie gminy Bukowno jest 60,2 km dróg, w tym 27,2 km dróg wojewódzkich (zarządzanych przez Wojewódzką Dyrekcję Dróg Miejskich w Katowicach) i 33 km dróg lokalnych miejskich (zarządzanych przez Urząd Miasta).
Na północ od Bukowna, w odległości 5 km przebiega droga krajowa nr 94.
Obszar gdzie obecnie leży Bukowno, leżący przy pograniczu z Krakowem stanowił od dawna ważny rejon gospodarczy. Od średniowiecza Starczynów należał do dóbr olkuskich, natomiast Stare Bukowno (pierwsza wzmianka w 1402 r.) do 1790 r. było własnością biskupów krakowskich i należało do klucza sławkowskiego. W 1795 r. obszar Bukowna dostał się pod zabór austriacki. Po Kongresie wiedeńskim został oddzielony od Krakowa wchodząc w granice ziemi olkuskiej w Królestwie Polskim (1815). W latach późniejszych rozpoczął się proces rozluźniania związków z Krakowem na rzecz powstającego Zagłębia Dąbrowskiego. Choć w latach 1945–1975 Bukowno przynależało administracyjnie do woj. krakowskiego to silny rozwój sieci komunikacyjnej i więzi społecznych wpłynął na pogłębienie wpływów GOP-u, co zostało utrwalone w 1975 r. administracyjną przynależnością do województwa katowickiego. W 1999 r. miasto weszło jednak w skład nowo utworzonego powiatu olkuskiego i podporządkowane tym samym zostało władzy wojewódzkiej w Krakowie.
Data | Wydarzenie |
---|---|
1402 | Wzmianka o Starczynowie (obecnie część Bukowna). |
1470 | Pierwsze wzmianki o wsi Bukowno (dobra biskupów krakowskich) |
XVI w. | Wydobycie rud ołowiu. |
1555 | Żupnik z Olkusza Jost Ludwik Decjusz zbudował huty ołowiu. |
XVIII w. | Otwarcie huty. |
1790 | Osada przechodzi na własność skarbu Polski. |
1795 | Bukowno w zaborze austriackim. |
1809 | Bukowno w Księstwie Warszawskim. |
1815 | Bukowno w Królestwie Polskim. |
1816 | W województwie krakowskim, obwód olkuski. |
1837 | W guberni krakowskiej, powiat olkuski. |
1841 | W guberni kieleckiej, powiat olkuski. |
1845 | W guberni radomskiej, powiat olkuski. |
1867 | W guberni kieleckiej, powiat olkuski. |
XIX w. | Ośrodek górnictwa cynku i ołowiu, działały kopalnie „Ulisses”. „Leonidas” i „Jerzy”. |
1885 | budowa Kolei Iwangorodzko-Dąbrowskiej. |
1919 | W województwie kieleckim, powiat olkuski. |
1945 | W województwie krakowskim, powiat olkuski. |
1950–1953 | Rozwój miejscowości, związany z otwarciem zakładów górniczo-hutniczych „Bolesław”. |
1958 | Utworzenie osiedla o nazwie Bukowno-Osiedle z obszarów wsi Starczynów, Bór Biskupi i Podlesie[7] |
1962 | Nadanie Bukownie-Osiedlu praw miejskich i zmiana nazwy na Bukowno[8] |
1975 | W województwie katowickim. |
1991 | 5 kwietnia – włączenie do miasta sołectw: Stare Bukowno (140,82 ha) i Wodąca (181,41 ha). |
1999 | W województwie małopolskim, powiat olkuski. |
Dane z 30 czerwca 2004[9]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
Populacja | 10 765 | 100 | 5571 | 51,8 | 5194 | 48,2 |
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] |
169,7 | 87,8 | 81,9 |
Przy ulicy Kolejowej znajduje się kościół św. Barbary, wybudowany w roku 1870 obok nieistniejącego już szybu kopalni rudy cynku i ołowiu. W latach pięćdziesiątych XX wieku w konstrukcji zaczęły pojawiać się pęknięcia, spowodowane prowadzoną tuż pod kościółkiem działalność górniczą. W latach osiemdziesiątych XX wieku budowlę zdesakralizowano i przeznaczono do rozbiórki, której nie przeprowadzono[14].
W Bukownie znajduje się:
W mieście działa klub sportowy Bolesław Bukowno[19] oraz od 2012 roku Ludowy Zespół Sportowy Stare Bukowno, który kontynuuje tradycję KS Bukowianka Bukowno[20].
Bolesław, Jaworzno, Olkusz, Sławków, Trzebinia
Miasta partnerskie Bukowna[21]:
Znanymi mieszkańcami Bukowna są m.in.:
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.