Bułgarska Akademia Nauk (bułg.Българска академия на науките, w skrócie БАН) – państwowa autonomiczna organizacja uczonych w Bułgarii zajmująca się prowadzeniem badań naukowych, regulowaniem języka bułgarskiego, publikacją artykułów, wydawaniem czasopism, książek, słowników i encyklopedii o charakterze naukowym.
Historia
Gmach Bułgarskiej Akademii Nauk w 1930.
Początki akademii sięgają okresu panowania osmańskiego. 26-30 września 1869 roku w mieście Braiła (wówczas w Królestwie Rumunii) bułgarscy emigranci założyli Bułgarskie Towarzystwo Literackie (bułg. Българско книжовно дружество), na czele którego stanęli:
Pieczę nad towarzystwem sprawowała Rada Powiernicza, z przewodniczącym Nikołajem Cenowem. W roku 1870 Towarzystwo zaczęło wydawać czasopismo Periodyk (bułg. Периодически журнал), który stał się jego oficjalnym organem prasowym. W 1871 roku wybrano pierwszego honorowego członka BTL, którym został Gawrił Krystewicz. Po odzyskaniu przez Bułgarię niepodległości, w dniach 25–28 października 1878 roku podczas zebrania członków Towarzystwa zdecydowano o przeniesieniu jego siedziby do Sofii. 7 sierpnia 1884 odbyło się pierwsze walne zebranie BTL, na którym przyjęto nową strukturę Towarzystwa. Utworzono trzy wydziały: historyczno-filologiczny, nauk przyrodniczych i medycznych oraz nauk państwowych. Wprowadzono także do statutu BTL zapis, na mocy którego książę Aleksander I Battenberg został jego protektorem. 6 marca 1911 roku przemianowano BTL na Bułgarską Akademię Nauk. Na początku 1913 roku BAN dołączył do międzynarodowego Związku Słowiańskich Akademii i Towarzystw Naukowych, a w 1931 roku do Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Naukowych (ICSU). 24 czerwca 1928 roku członkowie BAN-u po raz pierwszy zebrali się w nowym gmachu, mieszczącym się w pobliżu Zgromadzenia Narodowego. Budynek ten do dziś jest siedzibą akademii i zachował swój oryginalny zewnętrzny wygląd, mimo częściowych zniszczeń w okresie II wojny światowej spowodowanych bombardowaniami. W latach 1940–1947 akademia nosiła nazwę Bułgarska Akademia Nauk i Sztuk (bułg. Българска Академия на Науките и Изкуствата).
Bułgarska Akademia Nauk posiada dziewięć sekcji powiązanych w trzy główne gałęzie: Nauki przyrodnicze, matematyczne i inżynieryjne, Nauki biologiczne, medyczne i rolnicze oraz Nauki społeczne, humanistyczne i sztuka.
Wydział Nauk Matematycznych
Instytut Matematyki i Informatyki
Instytut Mechaniki
Instytut Przetwarzania Współbieżnego
Narodowe Laboratorium Wirusologii Komputerowej
Wydział Nauk Fizycznych
Instytut Badań Jądrowych i Energii Jądrowej
Instytut Fizyki Ciała Stałego
Instytut Elektroniki. ie-bas.dir.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-15)].
Instytut Technologii Informacyjnych. iinf.bas.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-03)].
Instytut Zarządzania i Badań Systemowych. icsr.bas.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-03-08)].
Centralne Laboratorium Mechatroniki i Budowy Maszyn. bas.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-14)].
Instytut Hydro- i Aerodynamiki
Wydział Nauk Humanistycznych
Instytut Języka Bułgarskiego
Instytut Literatury
Instytut Historii
Instytut Nauki o Trakach
Instytut Archeologii. aim.sofianet.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-28)]. z muzeum
Instytut Bałkanistyki
Instytut Etnograficzny. hs41.iccs.bas.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-15)]. z muzeum
Instytut Nauki o Sztuce
Instytut Folkloru
Centrum Cyrylometodiańskie
Centrum Architekturoznawstwa
Wydział Nauk Społecznych
Instytut Socjologii
Instytut Nauk Prawnych
Instytut Ekonomiczny
Centrum Naukoznawstwa i Historii Nauki. bas.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-20)].
Instytut Psychologii
Instytut Demografii
Instytut Badań Filozoficznych
Wydziały specjalistyczne i wspomagające
Zarząd Główny BAN-u
Biblioteka Główna BAN-u
Archiwum Naukowe BAN-u
Centrum Nauczania i Rozwoju (organizacja studiów doktoranckich itp.)
Wydawnictwo Akademickie „Prof. Marin Drinov”
Ogród botaniczny
Centrum Innowacji
Ośrodek Naukowo-informacyjny „Bułgarska Encyklopedia”. encyclopedia.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-03)].
Laboratorium Telematyki
Narodowe Laboratorium Wirusologii Komputerowej
Narodowe Centrum Nanotechnologii
Kompleks socjalno-bytowy. sbk.bas.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-22)].
Wyróżnienia
Jeden ze szczytów górskich oraz obóz położone na antarktycznejWyspie Livingstona zostały nazwane Akademia w uznaniu zasług Bułgarskiej Akademii Nauk w badaniach Antarktyki.
Linki zewnętrzne
Zobacz multimedia związane z tematem: Bułgarska Akademia Nauk
Oficjalna strona Bułgarskiej Akademii Nauk (bułg. • ang.)
