Bogdan Borusewicz
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Bogdan Michał Borusewicz

Data i miejsce urodzenia

11 stycznia 1949
Lidzbark Warmiński

Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
Okres

od 20 października 2005
do 11 listopada 2015

Przynależność polityczna

Platforma Obywatelska

Poprzednik

Longin Pastusiak

Następca

Stanisław Karczewski

Tymczasowo wykonujący obowiązki prezydenta RP
Okres

od 8 lipca 2010
do 8 lipca 2010

Poprzednik

Bronisław Komorowski

Następca

Grzegorz Schetyna

Wicemarszałek Senatu IX i X kadencji
Okres

od 12 listopada 2015
do 12 listopada 2023

Przynależność polityczna

Platforma Obywatelska

podpis
Odznaczenia
Odznaka Honorowa za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego Wielki Krzyż Komandorski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa) Order „Za zasługi” I klasy (Ukraina) Narodowy Order Zasługi II klasy (Malta) Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Gwiazdy Polarnej (od 1975) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Świętego Karola (Monako) Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Zasługi Order Krzyża Ziemi Maryjnej I Klasy (Estonia) Order Gwiazdy Polarnej (Mongolia)

Bogdan Michał Borusewicz (ur. 11 stycznia 1949 w Lidzbarku Warmińskim) – polski polityk i historyk, działacz opozycji demokratycznej w latach PRL.

Poseł na Sejm I, II, III kadencji (1991–2001), senator VI, VII, VIII, IX, X i XI kadencji (od 2005). W latach 2005–2015 marszałek Senatu VI, VII i VIII kadencji, w latach 2015–2023 wicemarszałek Senatu IX i X kadencji. 8 lipca 2010 był tymczasowo wykonującym obowiązki prezydenta RP. W latach 2013–2020 wiceprzewodniczący Platformy Obywatelskiej.

Życiorys

Wykształcenie

Absolwent Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni-Orłowie. W 1975 ukończył studia historyczne na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Opiekunem jego pracy magisterskiej był profesor Ryszard Bender, który w 2007, na pierwszym posiedzeniu Senatu VII kadencji, jako marszałek senior przekazał Bogdanowi Borusewiczowi prowadzenie obrad po jego wyborze na stanowisko marszałka Senatu[1].

Działalność opozycyjna w PRL

W maju 1968 jako licealista został tymczasowo aresztowany za sporządzenie i rozpowszechnianie ulotek popierających protesty studenckie. Został skazany na karę 3 lat pozbawienia wolności, zwolniony na mocy amnestii z lipca 1969[2]. Wiosną 1976 brał udział w organizacji akcji zbierania podpisów przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji PRL. Po wydarzeniach czerwca 1976 uczestniczył w akcji pomocy dla represjonowanych robotników. Od listopada 1976 współpracował z Komitetem Obrony Robotników, następnie KSS KOR. Od 1978 działacz Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, redaktor pism niezależnych „Robotnik” i „Robotnik Wybrzeża”, kolporter i drukarz wydawnictw drugiego obiegu[2]. Od 1977 do 1979 organizator obchodów rocznic wydarzeń grudnia 1970[3].

W sierpniu 1980 był głównym inicjatorem i – wraz z Jerzym Borowczakiem, Bogdanem Felskim i Ludwikiem Prądzyńskim – współorganizatorem strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Należał do współautorów postulatów strajkowych. Później działacz Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, a także członek Prezydium MKZ Gdańsk.

Po wprowadzeniu w kraju stanu wojennego uniknął internowania, od 14 do 16 grudnia 1981 uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej[2]. Po jego pacyfikacji przebywał w ukryciu, był organizatorem podziemnych struktur „Solidarności”. W styczniu 1986 został tymczasowo aresztowany, zwolniony we wrześniu tego samego roku na mocy amnestii. Od listopada 1986 wchodził w skład Tymczasowej Rady „Solidarności”, w maju i sierpniu 1988 wspierał kolejne strajki w Stoczni Gdańskiej[4][5]. Od 1989 w Prezydium Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. Odmówił udziału w obradach Okrągłego Stołu[2].

Działalność w III RP do 2005

Bogdan Borusewicz z François Hollande’em, Ewą Kopacz i Bronisławem Komorowskim (2012)
Podczas spotkania z Aung San Suu Kyi (2012)
Z metropolitą Sawą i patriarchą Cyrylem I (2012)
Ze szwedzką parą królewską: Karolem XVI Gustawem i królową Sylwią (2011)
Podczas zaprzysiężenia Bronisława Komorowskiego przed Zgromadzeniem Narodowym (2010)
Podczas spotkania z XIV Dalajlamą w Senacie (2008)
Podczas uroczystości podpisania ustawy upoważniającej prezydenta do ratyfikacji Traktatu lizbońskiego (2008)

W lutym 1991 na III Zjeździe „Solidarności” był jednym z kandydatów (obok Mariana Krzaklewskiego i Lecha Kaczyńskiego) na stanowisko przewodniczącego Związku (po rezygnacji Lecha Wałęsy, który w grudniu 1990 został wybrany na prezydenta).

Od 1991 do 2001 sprawował mandat posła I, II i III kadencji. Do Sejmu I kadencji wszedł z ramienia NSZZ „Solidarność”. Pełnił funkcje przewodniczącego klubu parlamentarnego oraz przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej do zbadania skutków stanu wojennego. Opowiadał się za współpracą z Unią Demokratyczną (m.in. przy tworzeniu rządu Hanny Suchockiej). W maju 1993 był przeciwnikiem głosowania za wotum nieufności dla tego gabinetu. Po rozwiązaniu Sejmu przez prezydenta odszedł ze związku, a w wyborach parlamentarnych w tym samym roku wystartował z listy Unii Demokratycznej. W II kadencji Sejmu był m.in. przewodniczącym Komisji ds. Służb Specjalnych. W 1994 został członkiem Unii Wolności.

W rządzie Jerzego Buzka pełnił funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Podał się do dymisji w 2000 po wyjściu Unii Wolności z koalicji rządowej. W wyborach parlamentarnych w 2001 nie uzyskał mandatu. Od października 2001 do września 2005 był członkiem zarządu województwa pomorskiego. W 2002 bez powodzenia startował w wyborach samorządowych na urząd prezydenta Gdańska (zdobył 16,32% głosów). Uzyskał wówczas mandat radnego miasta, z którego wkrótce zrezygnował. Został wyróżniony tytułem honorowego obywatela Gdańska.

W 2005 nie przystąpił do tworzonej przez działaczy Unii Wolności Partii Demokratycznej – demokraci.pl, nie zgadzając się na udział w nowym ugrupowaniu osób związanych z SLD. Udzielił również poparcia Lechowi Kaczyńskiemu jako kandydatowi na prezydenta[6].

Działalność w III RP od 2005

Jako kandydat niezależny (reprezentujący Komitet Wyborczy Wyborców Bogdana Borusewicza)[7], będąc popieranym przez PiS oraz PO, uzyskał mandat senatora w wyborach parlamentarnych w 2005, startując w okręgu gdańskim. 20 października tego samego roku głosami senatorów Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej został wybrany na marszałka Senatu VI kadencji. Zakończył urzędowanie z dniem 4 listopada 2007.

W wyborach parlamentarnych w 2007 zdecydował się wystartować do Senatu jako kandydat Platformy Obywatelskiej. Po raz drugi uzyskał mandat senatora z okręgu gdańskiego (z wynikiem 267 066 głosów)[8]. Nie przystąpił do klubu parlamentarnego PO, pozostając senatorem niezrzeszonym. 5 listopada 2007, podczas pierwszego posiedzenia izby wyższej parlamentu, został ponownie wybrany na urząd marszałka Senatu (z rekomendacji PO).

20 maja 2010 został powołany przez tymczasowo wykonującego obowiązki Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego w skład Rady Bezpieczeństwa Narodowego[9].

8 lipca 2010 w wyniku rezygnacji Bronisława Komorowskiego z funkcji marszałka Sejmu Bogdan Borusewicz jako marszałek Senatu przejął tymczasowo obowiązki prezydenta RP. Funkcję tę pełnił do czasu wyboru tego samego dnia Grzegorza Schetyny na nowego marszałka Sejmu.

W 2011 wstąpił do PO[10]. Z jej ramienia wystartował w wyborach parlamentarnych w tym samym roku. W jednomandatowym okręgu wyborczym nr 65 uzyskał reelekcję, otrzymując 147 909 głosów[11]. 8 listopada 2011 podczas pierwszego posiedzenia Senatu VIII kadencji został wybrany kolejny raz na marszałka Senatu.

14 grudnia 2013 objął funkcję wiceprzewodniczącego Platformy Obywatelskiej, którą pełnił do 8 lutego 2020. W 2015 był jednym z założycieli komitetu wyborczego Bronisława Komorowskiego w wyborach prezydenckich[12]. W wyborach w tym samym roku został ponownie wybrany na senatora (dostał 122 543 głosy)[13]. 12 listopada 2015 wybrany na wicemarszałka Senatu IX kadencji[14]. W wyborach parlamentarnych w 2019 z powodzeniem ubiegał się o senacką reelekcję, otrzymując 195 056 głosów[15]. 12 listopada tego samego roku ponownie został wicemarszałkiem Senatu[16]. W wyborach parlamentarnych w 2023 utrzymał mandat senatora na kolejną kadencję z wynikiem 223 227 głosów[17].

Życie prywatne

Jego rodzina pochodzi z Wileńszczyzny[18]. Syn Konstantego i Rozalii[19]. Był mężem Aliny Pienkowskiej. Ma dwoje dzieci. Jego córka Kinga w 2019 została radną sejmiku pomorskiego[20].

Wyniki wyborcze

Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
1991 Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” Sejm I kadencji nr 22 50 171 (10,18%)T[21]
1993 Unia Demokratyczna Sejm II kadencji nr 11 21 885 (3,98%)T[22]
1997 Unia Wolności Sejm III kadencji 14 786 (2,59%)T[23]
2001 Sejm IV kadencji nr 24 5059 (1,40%)N[24]
2002 KWW Obywatelski Komitet Bogdana Borusewicza Prezydent Miasta Gdańska 20 036 (16,32%)N[25]
Rada Miasta Gdańska nr 6 2272 (9,99%)T[26]
2005 KWW Bogdana Borusewicza Senat VI kadencji nr 24 101 541 (29,04%)T[7]
2007 Platforma Obywatelska RP Senat VII kadencji 267 066 (56,41%)T[8]
2011 Senat VIII kadencji nr 65 147 909 (62,49%)T[11]
2015 Senat IX kadencji 122 543 (53,03%)T[13]
2019 Koalicja Obywatelska Senat X kadencji 195 056 (70,45%)T[15]
2023 Senat XI kadencji 223 227 (70,12%)T[17]

Odznaczenia i wyróżnienia

Przypisy

  1. Sprawozdanie stenograficzne z posiedzenia Senatu VII kadencji (1. posiedzenie, 5 listopada 2007). [dostęp 2010-07-08].
  2. a b c d Arkadiusz Kazański: Bogdan Borusewicz. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2019-10-19].
  3. Maciej Sandecki: Lekcja historii Gwiazdów i Wyszkowskiego. wyborcza.pl, 9 września 2008. [dostęp 2010-07-08].
  4. Mirosław Maciorowski. Kalendarium. „Ale Historia”. 1 (207), s. 2, 4 stycznia 2016. 
  5. Grzegorz Majchrzak, Grzegorz Wołk: Na tropie Borsuka. polityka.pl, 9 grudnia 2014. [dostęp 2016-03-08].
  6. Sylwetka Bogdana Borusewicza. tvn24.pl, 5 listopada 2007. [dostęp 2014-05-31].
  7. a b Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2016-04-20].
  8. a b Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2016-04-20].
  9. Bronisław Komorowski powołał skład Rady Bezpieczeństwa Narodowego. gazeta.pl, 20 maja 2010. [dostęp 2010-07-08].
  10. Borusewicz wstępuje w szeregi Platformy. interia.pl, 11 czerwca 2011. [dostęp 2011-06-11].
  11. a b Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2016-04-20].
  12. Bronisław Komorowski pierwszym zarejestrowanym kandydatem. popieramkomorowskiego.pl, 18 marca 2015. [dostęp 2015-04-23].
  13. a b Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2016-04-20].
  14. Stanisław Karczewski marszałkiem Senatu. tvn24.pl, 12 listopada 2015. [dostęp 2015-11-12].
  15. a b Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2019-10-14].
  16. Senat wybiera wicemarszałków. tvn24.pl, 12 listopada 2019. [dostęp 2019-11-12].
  17. a b Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 2023-10-17].
  18. Marek Wąs: Rozmowa z Bogdanem Borusewiczem. wyborcza.pl, 1 października 2002. [dostęp 2019-10-19].
  19. Marzec 1968. Borusewicz: „Dusiłem się w tamtym gomułkowskim kłamstwie”. 6 marca 2018. [dostęp 2019-10-19].
  20. Nowa radna Sejmiku Województwa Pomorskiego. Kim jest Kinga Borusewicz?. 25 kwietnia 2019. [dostęp 2019-10-19].
  21. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 31 października 1991 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, przeprowadzonych w dniu 27 października 1991 r. (M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288).
  22. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 23 września 1993 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 19 września 1993 r. (M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 470).
  23. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 września 1997 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 września 1997 r. (M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620).
  24. Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2016-04-20].
  25. Serwis PKW – Wybory 2002. [dostęp 2016-04-20].
  26. Serwis PKW – Wybory 2002. [dostęp 2016-04-20].
  27. Apdovanotu asmenu duomenu baze. grybauskaite.is.lt. [dostęp 2011-03-28]. (lit.).
  28. Wydarzenia. senat.gov.pl, 12 stycznia 2006. [dostęp 2018-03-22].
  29. Указ Президента України № 698/2006 Про відзначення державними нагородами України громадян іноземних держав з нагоди 15-ї річниці незалежності України. president.gov.ua, 19 sierpnia 2006. [dostęp 2011-04-13]. (ukr.).
  30. Sprawy międzynarodowe. senat.gov.pl, 25 kwietnia 2007. [dostęp 2018-03-22].
  31. Gazzetta tal-Gvern ta’ Malta / The Malta Government Gazette Nru./No. 18,545. doi-archived.gov.mt, 9 lutego 2010. s. 1311. [dostęp 2013-11-19]. (malt. • ang.).
  32. Marszałek Senatu otrzymał Złotą Honorową Odznakę Krajowej Izby Gospodarczej. senat.gov.pl, 18 czerwca 2009. [dostęp 2019-09-26].
  33. Wydarzenia. senat.gov.pl, 3 marca 2010. [dostęp 2018-03-22].
  34. Marszałek Senatu otrzymał order Altan Gadas. senat.gov.pl, 25 listopada 2010. [dostęp 2010-12-02].
  35. Borusewicz uhonorowany mongolską Gwiazdą Polarną. interia.pl, 24 listopada 2010. [dostęp 2010-12-02].
  36. Borusewicz uhonorowany szwedzkim Orderem Gwiazdy Polarnej. polonia.wp.pl, 11 maja 2011. [dostęp 2011-09-20].
  37. Legia Honorowa dla marszałka Senatu. senat.gov.pl, 28 marca 2012. [dostęp 2012-03-28].
  38. Ordonnance Souveraine n° 4.047 du 20 novembre 2012 portant nominations dans l’Ordre de Saint-Charles. legimonaco.mc, 23 listopada 2012. [dostęp 2013-12-10]. (fr.).
  39. Årsberetning 2012. Det kongelige hoff. kongehuset.no, marzec 2013. s. 44–45. [dostęp 2013-12-05]. (norw.).
  40. Małgorzata Pisarewicz: XVIII sesja Sejmiku Województwa Pomorskiego. urzad.pomorskie.eu, 25 kwietnia 2012. [dostęp 2014-01-28].
  41. Wyróżnienia niemieckiej Polonii. senat.gov.pl, 7 maja 2012. [dostęp 2020-11-25].
  42. Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-11-27]. (est.).
  43. Główną maksymą dzisiejszego spotkania jest „Labor omnia vincit – praca wszystko zwycięża” – minister Andrzej Halicki podczas konferencji „Od Solidarności do Samorządności”. mac.gov.pl, 28 sierpnia 2015. [dostęp 2015-09-09].

Bibliografia

  • Biogram na stronie Senatu (VII kadencja). [dostęp 2010-07-08].

Linki zewnętrzne

  • Bogdan Borusewicz – strona prywatna. [dostęp 2010-07-08].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się