Bielsk Podlaski
miasto i gmina
Ilustracja
Urząd Miejski i Starostwo Powiatowe w Bielsku Podlaskim
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

bielski

Data założenia

XII wiek

Prawa miejskie

1495[1]

Burmistrz

Jarosław Borowski[a][2]

Powierzchnia

27,01[3] km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności
• gęstość


25 938[4]
960,3 os./km²

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

17-100 do 17-102

Tablice rejestracyjne

BBI

Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Bielsk Podlaski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Bielsk Podlaski”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Bielsk Podlaski”
Ziemia52°46′06″N 23°11′31″E/52,768333 23,191944
TERC (TERYT)

2003011

SIMC

0922685

Hasło promocyjne: Bielsk Podlaski łączy ludzi
Urząd miejski
ul. Kopernika 1
17-100 Bielsk Podlaski
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Bielsk Podlaski – miasto w Polsce, w województwie podlaskim, siedziba powiatu bielskiego oraz gminy wiejskiej Bielsk Podlaski. Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[5], w starostwie bielskim w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku[6]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa białostockiego.

Położone na Równinie Bielskiej, nad rzeką Białą, około 50 km na południe od Białegostoku.

Duży ośrodek przemysłu budowlanego; zakłady metalowe, włókiennicze, produkcji napojów gazowanych, przetwórstwa rybnego. Centrum edukacji, jedyne w Polsce Policealne Studium Ikonograficzne; od lat 1992–1993 miejsce festiwali białoruskiej pieśni autorskiej „Jesień Bardów”, Piosenki Religijnej „Śpiewajmy Panu”, Kultury Ukraińskiej „Podlaska Jesień”.

Toponimia

Nazwanie odrzeczne, od rzeki Biała nad którą miasto jest położone. Bielsk gród nad Białą. Na Mazowszu i Pomorzu bardzo często grody nadrzeczne nazywano z pomocą przymiotnikowego przyrostka -sk np. Płońsk od rz. Płoni. Jeszcze częściej nazywano tak grody w języku ruskim: Połock, Kursk, Smoleńsk. Dla odróżnienia od innych Bielsków dodano określnik Podlaski od Podlasie[7].

Struktura powierzchni

Przyroda w Bielsku Podlaskim
Most kolejowy na rzece Białej
Park Miejski
Skwer im. Izabeli Branickiej

Według danych z 2002[8] Bielsk Podlaski ma obszar 26,88 km², w tym:

  • użytki rolne: 72%
  • użytki leśne: 2%

Miasto stanowi 1,94% powierzchni powiatu.

Demografia

W 1563 r. Bielsk liczył wraz z przedmieściami 830 domów (w tym 36 na terenie jurydyki Podzameckiej) i 220 we wsiach miejskich, lustracja z 1576 r. wymieniała 557 domów w mieście oraz 193 place (bez jurydyk) co pozwala szacować ludność Bielska na ponad 3300 mieszkańców w drugiej połowie XVI w.[9]

Według spisu ludności z 30 września 1921 roku w Bielsku mieszkało 4759 osób w 648 domach, 2239 podało narodowość żydowską, 1904 – polską, 491 – białoruską, 120 – rosyjską, 2 – niemiecką, 1 – czeską, 1 – litewską, 1 – rusińską narodowość[10]. 2392 osób było wyznania mojżeszowego, 1331 rzymskokatolickiego, 1013 osób było wyznania prawosławnego, 14 ewangelickiego, 8 zadeklarowało przynależność do wyznania greckokatolickiego, 1 – bezwyznaniowiec[10].

Dane z 31 grudnia 2014[3][11]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 26 249 100 13 604 51,83 12 645 48,17
Powierzchnia 27,01 km²
Gęstość zaludnienia
[os./km²]		 972 503,66 468,34

Piramida wieku mieszkańców Bielska Podlaskiego w 2014 roku[4].

Historia

XIII wiek

Góra Zamkowa – miejsce pierwotnego grodu bielskiego, którego początek przypada na XII/XIII wiek

XIV wiek

XV wiek

Zabytkowa kropielnica przy kościele parafialnym pw. Narodzenia NMP i św. Mikołaja

XVI wiek[17]

Karmelicki zespół klasztorny z 1641
  • zebrał się tu sejm walny Wielkiego Księstwa Litewskiego[20]
    • 20 maja –9 lipca w Bielsku przebywa król Zygmunt August
    • 22 lipca[21] – pożar zamku bielskiego, na którym obradował Zygmunt August z prymasem Jakubem Uchańskim na temat nowej unii polsko-litewskiej, miały wówczas miejsce prace nad redakcją II Statutu Litewskiego. Król obserwował płonący drewniany zamek z przyzamkowych stajni. Nowy zamek dla starosty powstał na Hołowiesku, zaś sądy ziemskie przeniesiono do Brańska
    • proces o mord rytualny Żydów, w związku z którym król Zygmunt wydaje dwa manifesty
  • 1561 – Zygmunt August wydzierżawił na 4,5 roku bielskim Żydom prawo do warzenia piwa w Bielsku, Narwi i Kleszczelach.
  • 1569 – Włączenie Bielska wraz z województwem podlaskim do Korony Polskiej na mocy unii lubelskiej. Powstaje cech kuśnierzy
  • 1571 – powstają cechy piwowarów i słodowników, czapników i krawców
  • 1576 – w mieście jest 265 rzemieślników w tym 63 garbarzy i 39 szewców oraz 5 młynów na rzece Białej
  • 1591 – pożar niszczy miasto z kościołem i szpitalem św. Marcina (nie odbudowanymi)
Ratusz barokowy z 1776 r., obecnie Muzeum Miejskie

XVII wiek

  • 1641 – wybudowanie Kościoła pw. Matki Boskiej i klasztoru karmelitów z fundacji Adama Kazanowskiego
  • 1648 – starcie w Bielsku roty pieszej pod wodzą Samuela Juszkiewicza zaatakowanej przez stojące tam chorągwie Koryckiego i Turobojskiego[22]
  • 1655 – zniszczenie w czasie potopu szwedzkiego dużej części miasta
  • 1659 – przeniesienie nowicjatu karmelitów z Wilna do Bielska

XVIII wiek

  • 1776–1780 – został wzniesiony w stylu późnobarokowym Ratusz Miejski
  • 1779–1781 – w mieście działała królewska komisja Boni Ordinis (Dobrego Porządku). W mieście było wtedy 97 rzemieślników
  • 1784 – pożar miasta, po którym powstaje nowy ratusz i świątynie fundacji Izabelli Elżbiety Branickiej
  • 1796 – zaborcy pruscy likwidują klasztor karmelitów i otwierają w nim więzienie

Zabory

Dworzec kolejowy w Bielsku w czasach zaboru rosyjskiego
  • 1795–1807 – Bielsk w zaborze pruskim
  • 1802 – Żydzi uzyskują prawo do osiedlania się w mieście
  • 1807 – Bielsk po pokoju w Tylży przechodzi pod zabór rosyjski, ponowne powstanie gminy żydowskiej
  • 1812 – przez miasto przechodzą wojska Napoleona
  • 1825 – likwidacja monasteru św. Mikołaja z powodu zbyt małej liczby powołań; cerkiew klasztorna zachowuje funkcje parafialnej[16]
  • 1831 – mieszkańcy Bielska biorą udział w powstaniu listopadowym, epidemia cholery
  • 1839 – kasata unii w Cesarstwie Rosyjskim
  • 1843 – miasto przyłączono do guberni grodzieńskiej
  • 1847 – liczba Żydów w mieście sięgnęła 298 osób[15]
  • 1855 – następna epidemia cholery
  • 1861 – zgodnie z danymi mieszkało tu 1256 Żydów[15]
  • 1863 – mieszkańcy Bielska biorą udział w powstaniu styczniowym, m.in. w bitwie pod Puchłami i Siemiatyczami, wykonanie w mieście wyroku przez powieszenie na powstańcu Dominiku Bejdzie
  • XIX wiek – w dzielnicy Park stacjonuje garnizon wojsk rosyjskich
  • 1873 – doprowadzenie linii kolejowej do Brześcia
  • 1915 – część mieszkańców ucieka przed wojskami niemieckimi w czasie I wojny światowej (bieżeństwo), spalenie dworca kolejowego

II Rzeczpospolita

Cmentarz żołnierzy niemieckich z okresu I wojny światowej
  • 1919
    • 19 lutego – opuszczenie miasta przez niemieckie wojska okupacyjne i wkroczenie witanych z entuzjazmem oddziałów POW
    • założenie gimnazjum i szpitala powiatowego
  • 1920
  • 1921 – powstanie Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik”
  • 1923–1937 – burmistrzem miasta był Władysław Żarniewicz
  • 1924 – uruchomienie pierwszej elektrowni miejskiej, początek elektryfikacji
  • 1925 – otwarcie Rocznej Koedukacyjnej Szkoły Handlowej kierowanej przez Jana Nowotarskiego[23]
  • 1925–1928 – budowa nowego gmachu gimnazjum (liceum)
  • 1929 – miasto liczy 5567 mieszkańców. Siedziba powiatowej komendy policji, urzędu skarbowego podatków i opłat; istnieje Kasa Skarbowa, powiatowy zarząd drogowy, powiatowy urząd ziemski, inspektorat szkolny, wydział powiatowy, dwa kościoły katolickie obrządku łacińskiego, dwa greckokatolickie, kilka cerkwi prawosławnych i synagoga. Działało gimnazjum, prepranda nauczycielska, kursy handlowe. Był tu szpital powiatowy. Działały: Oddział Związku Kupców Żydowskich, Oddział Związku Kupców Polskich, Związek Ziemian, Okręgowe Towarzystwo Rolnicze, Koło Pszczelarzy, Związek Rzemieślników, Związek Masarzy. Istniała elektrownia[24].
  • 1932–1939 – starostą bielskim był Zelisław Januszkiewicz
  • 1932 – ukazuje się pierwszy numer „Gazety Bielskiej”
  • 1936 – pierwszy numer powiatowego miesięcznika „Plon”
  • 1937–1939 – burmistrzem miasta był Alfons Erdman
  • 1938 – oddanie do użytku nowej szkoły powszechnej (obecnie SP nr 4)
  • 1939
    • 11 czerwca – uruchomienie 1500-tonowego spichlerza przy dworcu kolejowym
    • 18 czerwca – przekazanie 35 pułkowi piechoty dwóch karabinów maszynowych ufundowanych przez młodzież powiatu bielskiego, w której to uroczystości wzięło udział 5 tys. mieszkańców. Dar odebrał gen. Franciszek Kleeberg

II wojna światowa

Cmentarz żołnierzy radzieckich, z lewej kaplica grobowa w prawosławnej części cmentarza
  • 15–23 września 1939 – pierwsza okupacja miasta przez wojska niemieckie i przekazanie przez nich miasta sojuszniczym wojskom radzieckim
  • 23 września 1939–1941 – okupacja radziecka. Pierwsze wywózki na Syberię
  • 22 czerwca 1941 – zbombardowanie miasta przez Luftwaffe i ponowne wkroczenie do miasta Niemców. Zamordowanie w lesie pilickim ok. 800 Polaków (m.in. nauczycieli, urzędników, księży)
  • sierpień 1941 – utworzenie getta dla ludności żydowskiej.
 Osobny artykuł: Getto w Bielsku Podlaskim.
  • jesień 1941 – uruchomienie przez Niemców Karnego Obozu Pracy u zbiegu ulic Zamkowej i Poniatowskiego w budynku byłej szkoły żydowskiej[25].
  • 2 listopada 1942 – likwidacja getta i zamordowanie przez Niemców około 100 Żydów pomiędzy ulicą Jagiellońską i Wąską. Wywiezienie części do obozu zagłady w Treblince i Białegostoku
  • lipiec 1943 – rozstrzelanie przez Niemców w lesie koło wsi Piliki 50 mieszkańców Bielska (w tym 16 dzieci, byłego burmistrza Erdmana i trzech księży katolickich: Borowskiego, Opiatowskiego i Olszewskiego)[26]
  • 1943 – powstaje budynek obecnego Urzędu Skarbowego
  • 30 lipca 1944 – zdobycie miasta przez oddziały Armii Czerwonej (53 korpus 48 Armii i 105 korpus 65 Armii)[27].

Polska Ludowa

Szpital Powiatowy w Bielsku Podlaskim
  • 1944–1956 – działa Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Bielsku Podlaskim. Najliczniejsza obsada Urzędu była w 1946 roku gdy pracowało tam 60 funkcjonariuszy. W 1947 roku obsada zmniejszyła się w związku z zakończeniem głównych walk z oddziałami partyzantki antykomunistycznej związanym z amnestią 1947 roku. W całym okresie istnienia Urzędu funkcjonariusze narodowości białoruskiej stanowili ponad połowę kadry, ale wśród kadry kierowniczej dominowali Polacy[28]
  • 1956 jesień – ujawnia się działająca w konspiracji Komenda Powiatowa Bielsk Podlaski Narodowego Zjednoczenia Wojskowego
  • 1984 – w ratuszu powstało muzeum

III Rzeczpospolita

Pływalnia miejska „Wodnik” przy ulicy Kazimierzowskiej 3B w Bielsku Podlaskim

Zabytki

  • Grodzisko średniowieczne (XIII w.) zwane Górą Zamkową bądź Łysą Górką. Gród został zniszczony przez Krzyżaków w 1373 roku, jednak później go odbudowano. Na górze zamkowej w XVI wieku znajdował się drewniany zamek, który spłonął od pioruna podczas obrad możnych litewskich w 1564 roku, gdy w mieście przebywał król Zygmunt August. W pobliżu zamku znajdowały się zabudowania gospodarcze, w tym stajnie królewskie.
  • Ratusz późnobarokowy (po 1776) proj. Jan Sękowski
  • Zespół kościoła i klasztoru karmelitów ufundowany przez Adama Kazanowskiego starostę bielskiego od 1638 i poświęcony Matce Boskiej z góry Karmel. Przedsięwzięcie również finansowała jego żona Elżbieta (Halszka) Słuszczanka
    • Kościół NMP z Góry Karmel z 1641, późnobarokowy, przebudowany po pożarze w 1784 (po powstaniu listopadowym przekształcony na cerkiew, ponownie kościół od 1921)
    • Klasztor karmelitów trzewiczkowych z 1641, barokowy (po pożarze w 1784 nie odbudowano dwóch skrzydeł)
    • ogrodzenie z basztami i bramą
    • kapliczka
  • Cmentarz żydowski z nagrobkami pochodzącymi z okresu od 1850
  • Kaplica cmentarna pw. św. Wincentego a Paulo, 1859, nr rej.: A-125 z 3.11.1966
  • Zajazd z poł. XIX wieku, ul. Henryka Sienkiewicza 8, nr rej.: 251 z 3.11.1966
  • Urbanistyczny układ miejski z XV wieku
  • Park przy dawnym dworze w Hołowiesku
  • Cmentarz wojenny, ul. Białowieska
  • Dom przy ul. Dubicze 20, drewniany, z końca XVIII w., nr rej.: 440 z 30.03.1979

Transport

Dworzec kolejowy w Bielsku Podlaskim

Znaczący węzeł drogowy. W mieście krzyżują się drogi krajowe i wojewódzkie:

Przez miasto przebiega linia kolejowa Białystok – Czeremcha (i dalej do Brześcia). Znajduje się tutaj stacja kolejowa.

W 2010 na terenie szpitala przy ulicy Kleszczelowskiej 1 otwarto lądowisko sanitarne.

Kultura

Bielski Dom Kultury

W mieście były kręcone zdjęcia do melodramatu filmowego „Znachor” z 1982 w reżyserii Jerzego Hoffmana[31].

Oświata

Szkoły podstawowe

  • Szkoła Podstawowa nr 2 im. kpt. Władysława Wysockiego
  • Szkoła Podstawowa nr 3 z Dodatkową Nauką Języka Białoruskiego im. Jarosława Kostycewicza
  • Szkoła Podstawowa nr 4 im. Adama Mickiewicza
  • Szkoła Podstawowa nr 5 im. Szarych Szeregów
  • Niepubliczna Szkoła Podstawowa nr 1 św. abp. Łukasza Wojno-Jasienieckiego

Media

Telewizja

  • TV Podlasie – Lokalna telewizja istniejąca od 2008 r. emitowana w sieci kablowej TVK Hajnówka Sp.j.

Prasa

Wspólnoty wyznaniowe

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące związki wyznaniowe:

Kościół Miłosierdzia Bożego
Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny
Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów przy ulicy Kazimierzowskiej 40

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Kościół Chrześcijan Baptystów

Kościół Chrystusowy

Kościół katolicki

Kościół Zielonoświątkowy

Świadkowie Jehowy

Sport

Piłka Nożna

Koszykówka

Urodzeni

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Bielsku Podlaskim.
Urodzeni w Bielsku Podlaskim
Cezary Kosiński – aktor
Maciej Radel – aktor
Kamila Lićwinko – polska lekkoatletka specjalizująca się w skoku wzwyż, halowa mistrzyni świata, mistrzyni Uniwersjady. Olimpijka z Rio.

Miasta partnerskie

Drogowskaz z miastami partnerskimi Bielska Podlaskiego


Odznaczenia

  • Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1985)[33]

Uwagi

  1. ↑ Z powodu śmierci poprzedniego burmistrza, od 30 grudnia 2013 r. sprawował obowiązki komisarza pełniącego funkcję Burmistrza Miasta Bielsk Podlaski, po czym w wyborach samorządowych z 16 listopada 2014 r. został wybrany na burmistrza w I turze wyborów uzyskując 5161 (49,55%) głosów.
  2. ↑ Do czasu przebudowy z lat 2013–2014, kiedy to drewnianą konstrukcję zastąpiono betonową (pozostawiając bryłę cerkwi w niezmienionym kształcie).

Przypisy

  1. ↑ Historia miasta na oficjalnej stronie Urzędu Miasta Bielsk Podlaski.
  2. ↑ OBWIESZCZENIE KOMISARZA WYBORCZEGO W BIAŁYMSTOKU z dnia 22 listopada 2014 r. o wynikach wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast na obszarze województwa podlaskiego. Państwowa Komisja Wyborcza, 2014-11-22. s. 10. [dostęp 2014-11-27].
  3. ↑ a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2015 r, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 22 lipca 2015, s. 122, ISSN 1505-5507 [dostęp 2015-10-13].
  4. ↑ a b Bielsk Podlaski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  5. ↑ Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 12.
  6. ↑ Karol de Perthées, Mappa Szczegulna Woiewodztwa Podlaskiego, 1795.
  7. ↑ Stanisław Rospond, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Wrocław 1984, s. 27.
  8. ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
  9. ↑ Województwo podlaskie w drugiej połowie XVI wieku, pod red. M. Gochny, B. Szadego, cz. II: Komentarz, indeksy (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, pod red. H. Rutkowskiego, M. Słonia, t. 8), Warszawa 2021, s. 248 [1] oraz Ziemie polskie Korony w drugiej połowie XVI wieku. Wydanie zbiorcze, pod red. M. Słonia, cz. II: Komentarz, indeksy (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku. Wydanie zbiorcze serii, pod red. H. Rutkowskiego i M. Słonia), Warszawa 2021, s. 1304 [2]
  10. ↑ a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 5, Województwo białostockie, 1924, s. 19.
  11. ↑ Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2014 r. Stan w dniu 31 XII, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 8 czerwca 2015, s. 91, ISSN 2083-3342 [dostęp 2015-10-12].
  12. ↑ „Puścizna po Janie Długoszu dziejopisie polskim, to jest: Kronika Wiganda z Marburga rycerza i kapłana Zakonu Krzyżackiego na wezwanie Długosza z rymowanej kroniki niemieckiej na język łaciński przetłomaczona. Chronicon seu Annales Wigandi Marburgensis, equitis et fratris Ordinis Teutonici” Poznań 1842, s. 233 [3].
  13. ↑ M. Radoch, W sprawie daty nadania przez Władysława Jagiełłę ziemi drohickiej księciu mazowieckiemu Januszowi I, [w:] Szkice z dziejów kolonizacji Podlasia i Grodzieńszczyzny od XIV do XVI wieku, Olsztyn 2002, s. 11–20.
  14. ↑ T.J. Lubomirski, Kodeks Dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego, Warszawa 1863, s. 111–113; Biblioteka PAN Kórnik, rkp. 203, k. 178-178v.
  15. ↑ a b c d Historia społeczności | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2022-06-01].
  16. ↑ a b H. Surynowicz, Życie monastyczne na Grodzieńszczyźnie w XIX wieku, [w:] red. A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik: Życie monastyczne w Rzeczypospolitej. Białystok: Zakład Historii Kultur Pogranicza Instytutu Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku, 2001, s. 199–202. ISBN 83-902928-8-2.
  17. ↑ Informacje historyczno-geograficzne od XIII w. do końca XVI w. znajdują się w haśle "Bielsk", zob. Słownik historyczno-geograficzny województwa podlaskiego w średniowieczu, opr. A. Buczyło, T. Jaszczołt (współpraca archeologiczna M. Bis, W. Bis), z. 1: A-Bojanka, Warszawa 2021, s. 68-83 [4]
  18. ↑ Dominik Szulc: O Znaczeniu Prus Dawnych. Druk: Kaczanowski i Strąbski, 1846. s. 121. [dostęp 2018-10-20].
  19. ↑ Województwo podlaskie w drugiej połowie XVI wieku, pod red. M. Gochny, B. Szadego, cz. II: Komentarz, indeksy (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, pod red. H. Rutkowskiego, M. Słonia, t. 8), Warszawa 2021, s. 236-249 (komentarz) [5] oraz plan: tamże, cz. I: Mapy, plany [6] oraz Ziemie polskie Korony w drugiej połowie XVI wieku. Wydanie zbiorcze, pod red. M. Słonia, cz. II: Komentarz, indeksy (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku. Wydanie zbiorcze serii, pod red. H. Rutkowskiego i M. Słonia), Warszawa 2021, s. 1292-1305 (komentarz) [7] oraz plan: tamże, cz. I: Mapy, plany [8]
  20. ↑ Матвей Кузьмич Любавский, Литовско-русский Сейм. Опыт по истории учреждения в связи с внутренним строем и внешней жизнью государства, Москва 1900, s. 3.
  21. ↑ Słownik historyczno-geograficzny województwa podlaskiego w średniowieczu (s. 80 oraz s. 83, przypis nr 35) przesuwa datę spalenia zamku na pożar miasta 20 maja lub okres między 1 czerwca a 10 lipca (po Zielonych Świątkach): "Do tej pory na podstawie kroniki Marcina Bielskiego uważano, że do pożaru zamku doszło 22 VII 1564 r. (Bielski, Kronika s. 561). Wzmianka ta trafiła do literatury (ostatnio: Karpiński Pożary, 284). Relacja Bielskiego mówiła jednak, że pożarowi przyglądał się osobiście król Zygmunt August, co jednak nie było zgodne z jego itinerarium. W notatkach Piotra Wiesiołowskiego młodszego, który wpisywał je do kalendarza astronomicznego, jest zapis, że do pożaru doszło po Zielonych Świątkach w czasie jego pobytu na sejmie (czyli między 1 VI a 10 VII)", cyt. za: Słownik historyczno-geograficzny województwa podlaskiego w średniowieczu, opr. A. Buczyło, T. Jaszczołt (współpraca archeologiczna M. Bis i W. Bis), z. 1: A-Bojanka, Warszawa 2021, s. 83 [9]
  22. ↑ Emil Kalinowski, Emil Kalinowski – Strachy na Lachy – na Podlasiu (PH).pdf [online] [dostęp 2021-03-03] (ang.).
  23. ↑ Dziennik Wileński, nr 154, 1926 s. 3.
  24. ↑ The 1929 Polish Business Directory Project [online], data.jewishgen.org [dostęp 2017-04-01].
  25. ↑ Zbigniew Romaniuk, Bielski Almanach Historyczny 2016, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej, 2016 [dostęp 2021-01-19].
  26. ↑ Instytut Pamięci Narodowej, Śledztwa zakończone wydaniem postanowienia o umorzeniu [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2020-04-15] (pol.).
  27. ↑ „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945” Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 70.
  28. ↑ „Stosunki polsko-białoruskie w województwie białostockim w latach 1939–1956” pod redakcją Jana Jerzego Milewskiego i Anny Pyżewskiej, IPN 2005, ISBN 83-89078-95-3, s. 11–113.
  29. ↑ W Bielsku Podlaskim będzie można zdać państwowy egzamin na prawo jazdy Bielsk Podlaski | Portal Bielska Podlaskiego iBielsk.pl [online], ibielsk.pl [dostęp 2015-12-01] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-08] (pol.).
  30. ↑ Samochodowy Rajd w Bielsku Podlaskim | iBielsk.pl [online], iBielsk.pl, 3 kwietnia 2016 [dostęp 2016-05-17] (pol.).
  31. ↑ Znachor w bazie filmpolski.pl
  32. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-05].
  33. ↑ Wykaz miejscowości wyróżnionych odznaczeniami państwowymi, [w:] Urszula Lewandowska, Krystyna Malik, Przewodnik po Polsce, Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1991, s. 20, ISBN 83-217-2519-8 (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Bielsk Podlaski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 214.
  • Historia Żydów w Bielsku Podlaskim na portalu Wirtualny Sztetl
  • Bielsku Podlaskim na JewishGen Żydowski portal genealogiczny
  • Księga pamiątkowa Żydów z Bielska Podlaskiego Księga Świętej Pamięci Bielskich Podlaskich Żydów, którym życie odebrało podczas Zagłady w latach 1939–1944
  • Słownik historyczno-geograficzny województwa podlaskiego w średniowieczu, opr. A. Buczyło, T. Jaszczołt (współpraca archeologiczna M. Bis, W. Bis), z. 1: A-Bojanka, Warszawa 2021 [10] (hasła: Bielsk, Bielsk - leśnictwo, Bielsk - powiat sądowy, Bielsk - starostwo, Bielsk - ziemia i terytorium)
Miasta województwa podlaskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Bielsk Podlaski
Części miasta wg TERYT

Herb Bielska Podlaskiego

Powiat bielski
Miasta
Gminy miejskie
Gminy wiejskie

Powiat bielski (do 1940 i 1945–75)
Przynależność wojewódzka
Gminy miejskie
(1919–75)
Gminy wiejskie
(1919–54 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Legenda
  • de facto skasowane w 1941, de jure w 1950

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się