 802 A z dnia 1.07.1965[1]
| |||||||||||||||||||||
| bazylika mniejsza, katedra | |||||||||||||||||||||
 Kościół św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika w Warszawie | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| Parafia |
katedralna św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika w Warszawie | ||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||
 52°15′06″N 21°01′50″E/52,251667 21,030556
| |||||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||||
Bazylika katedralna św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika, zwyczajowo katedra św. Floriana[2] – kościół na warszawskiej Pradze-Północ, katedra diecezji warszawsko-praskiej.
Zgodę na budowę kościoła uzyskano po długich staraniach w 1886, kiedy liczba wiernych w praskiej parafii przy kościele Najświętszej Matki Bożej Loretańskiej sięgnęła ok. 32 tys. Z uwagi na ubóstwo mieszkańców, car Aleksander III wyraził zgodę na zbiórkę pieniędzy także poza Warszawą[3]. Grunt pod budowę świątyni, położony przy jednej z głównych arterii komunikacyjnych Pragi, prowadzącej od Dworca Petersburskiego do mostu Kierbedzia, ofiarowało miasto[3]. Znajdował się on w południowej części okrągłego placu Aleksandrowskiego (obecnego placu Weteranów 1863 roku)[4]. Wcześniej odbywały się tam m.in. konne jarmarki[5].
Kościół został wzniesiony w latach 1888–1904 według wyłonionego w konkursie projektu Józefa Piusa Dziekońskiego (przy współpracy Ludwika Panczakiewicza)[2][6]. Do udziału w konkursie dopuszczono wyłącznie architektów krajowych[7]. Nadesłano łącznie 25 prac[7]. Drugie miejsce zajął Władysław Marconi, a trzecie Ignacy Jórski[8]. Przed zatwierdzeniem dokumentacji dokonano zmian w projekcie, wymuszonych względami oszczędnościowymi (m.in. skrócono korpus główny o jedno przęsło i ograniczono kamienny detal na rzecz cegły)[9]. W dniu wmurowania kamienia węgielnego zebrane fundusze wynosiły ok. 50 tys. rubli, z czego 6 tys. rubli podarowała Aleksandra Potocka[9].
Z uwagi na podmokłość terenu, zlokalizowanego na nadwiślańskich błoniach, konieczne było zastosowanie wzmocnionych fundamentów[5]. Do budowy kościoła zamówiono cegły o podwyższonej wytrzymałości mechanicznej wytwarzane ręcznie w zakładach Kazimierza Granzowa[10].
W 1890, w związku z wyczerpywaniem się środków finansowych, wystąpiono do władz rosyjskich o dotację w wysokości 100 tys. rubli. Przyznana dotacja, wypłacana w ratach, pozwoliła na kontynuowanie budowy w kolejnych latach[11].
Świątynia ma formę trzynawowej bazyliki z transeptem[12]. Posiada dwie wysokie wieże w fasadzie i trzy niższe: sygnaturkę oraz dwie wieże przy prezbiterium mieszczące schody. Forma i układ przestrzenny kościoła nawiązują do tzw. gotyku mazowieckiego lub nadwiślańskiego. Świątynia ta jest traktowana przez znawców architektury jako wzorcowa w polskiej architekturze sakralnej. Sam Józef Pius Dziekoński uznał ją za swoje największe osiągnięcie artystyczne[13].
Kościół został konsekrowany 29 września 1901 – w dniu patronalnym św. Michała Archanioła – przez bpa Kazimierza Ruszkiewicza[13]. W uroczystości uczestniczyło 30 tys. osób[14]. Świątynia mogła pomieścić ok. 8000 wiernych[3]. Koszt jej budowy wyniósł 300 tys. rubli[14].
W latach 1932–1934 dwie 75-metrowe wieże kościoła obniżono do 2/3 ich pierwotnej wysokości[15]. Powodem było pękanie ścian świątyni pod wpływem ciężaru hełmów wież[15].
7 kwietnia 1943, po mszy żałobnej odprawionej w kościele za rozstrzelanego oficera „Wachlarza” Wilhelma Baranowskiego ps. Borkowski, Gestapo aresztowało ok. 20 uczestniczących w niej członków tej organizacji[16].
Kościół został wysadzony w powietrze przez wycofujących się Niemców 14 września 1944[15]. Do wysadzenia świątyni użyto także materiałów wybuchowych przeznaczonych pierwotnie do zniszczenia sąsiedniego Szpitala Praskiego, w wyniku czego szpital ocalał[17]. Z całej budowli ocalały fragmenty ścian bocznych z figurami patronów świątyni, św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika, wykonanymi przez Tadeusza Skoniecznego[13][15]. Po zakończeniu pierwszego etapu odbudowy została ona oddana do użytku wiernym – jeszcze bez wież i transeptu – w 1951[12]. Do tego czasu nabożeństwa odbywały się w sali parafialnej zaadaptowanej na kaplicę[18]. Autorem projektu rekonstrukcji świątyni był Stanisław Marzyński[12]. Odbudowę zakończono w 1972[2].
Od marca 1992 kościół jest katedrą diecezji warszawsko-praskiej[2]. W 1997 uzyskał tytuł bazyliki mniejszej[19].
W 1994 na placu przed świątynią odsłonięto kamień poświęcony ofiarom rzezi Pragi[20].
W 1997 na frontowej elewacji kościoła umieszczono dwie mozaiki: z postacią Chrystusa i herbem pierwszego biskupa warszawsko-praskiego Kazimierza Romaniuka, a w 1998 trzecią mozaikę z herbem Pragi według wzoru z 1648[19].
13 czerwca 1999, podczas swojej VII pielgrzymki do Polski, Jan Paweł II spotkał się przed katedrą z wiernymi oraz przewodniczył liturgii słowa[21].
W czasie, kiedy biskupem diecezji warszawsko-praskiej był Sławoj Leszek Głódź, w posadzkę świątyni wmurowano rozetę z jego herbem, imieniem i nazwiskiem[22] (herb i dane osobowe ukaranego za tuszowanie pedofilii hierarchy zostały usunięte z posadzki w 2022 roku)[23]. W sierpniu 2005 przed katedrą odsłonięto pomnik ks. Ignacego Skorupki dłuta Andrzeja Renesa[24].
Przy świątyni (od strony ul. Sierakowskiego) posadzono tzw. dąb papieski, wyhodowany z żołędzia dębu Chrobry, poświęconego w 2004 przez Jana Pawła II.
W bazylice znajdują się m.in. popiersie i relikwiarz z sercem ks. Ignacego Kłopotowskiego oraz wiele tablic pamiątkowych m.in. poświęconych Józefowi Piusowi Dziekońskiemu, Stanisławowi Marzyńskiemu, Bolesławie Lament, profesorom i wychowankom Gimnazjum i Liceum im. Władysława IV oraz żołnierzom 1 Warszawskiej Dywizji Piechoty poległym podczas walk o wyzwolenie Pragi we wrześniu 1944.
Na postumencie w prawej nawie znajduje się barokowa figura św. Floriana Męczennika – patrona strażaków, który wraz ze św. Michałem Archaniołem jest patronem świątyni.
Od wezwania świątyni pochodzi nazwa sąsiadującej z nią ul. Floriańskiej[25].
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
.png)
