Atlas Coelestis
Ilustracja
Strona tytułowa
Autor

John Flamsteed

Tematyka

astronomia

Typ utworu

atlas nieba

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Anglia

Język

angielski

Data wydania

1729

Atlas Coelestisatlas nieba, stworzony na podstawie obserwacji pierwszego Astronoma Królewskiego Johna Flamsteeda, wydany pośmiertnie w 1729 roku[1].

Atlas był w czasie wydania największym i pierwszym tak kompleksowym atlasem gwiazd i innych ciał niebieskich widocznych przez teleskop[2]. Zawiera 26 map głównych gwiazdozbiorów, widocznych z Greenwich, z rysunkami wykonanymi w rokokowym stylu przez Jamesa Thornhilla. Przedstawia również dwie planisfery zaprojektowane przez Abrahama Sharpa[1].

Historia

Atlas Coelestis, wydanie drugie 1753
Gwiazdozbiór Oriona przedstawiony przez Flamsteeda

Jako pierwszy atlas nieba wykonany na podstawie obserwacji teleskopowych, Atlas Coelestis został opublikowany dziesięć lat po śmierci Flamsteeda – przez wdowę po nim, przy współpracy z Josephem Crosthwaitem i Abrahamem Sharpem. Został poprzedzony dziełem Stellarum inerrantium Catalogus Britannicus opublikowanym w 1725 roku, zawierającym spis 2919 gwiazd[3].

Jednym z głównych powodów, dla których Flamsteed zdecydował się stworzyć Atlas, była chęć poprawienia kształtów gwiazdozbiorów przedstawionych w 1603 roku przez Johanna Bayera w jego dziele Uranometria. Bayer przedstawił niektóre kształty odwrócone plecami do ziemskiego obserwatora (nie z przodu, jak to było robione od czasów Ptolemeusza), co stworzyło niepotrzebne zamieszanie związane z identyfikacją gwiazd[2].

Gwiazdozbiór Oriona w Uranometrii

Wydanie okazało się natychmiastowym sukcesem, stając się standardem dla profesjonalnych astronomów na przestrzeni prawie całego wieku. Mimo to zwracano uwagę na trzy wady atlasu: wysoką cenę, duży rozmiar (co sprawiało, że trudno było go trzymać) i niską jakość artystyczną (było wiele krytycznych uwag do rysunków Jamesa Thornhilla, w szczególności do przedstawienia Wodnika)[3].

Spowodowało to, że John Bevis postanowił go ulepszyć. W 1745 roku stworzył atlas Uranographia Britannica o mniejszych gabarytach, zaktualizowany o nowe obserwacje i z większym artyzmem wykonanymi ilustracjami. Jednak atlas ten nie został oficjalnie opublikowany i obecnie istnieje tylko 16 jego egzemplarzy[4].

Atlas Fortin-Flamsteed

Nowe pomiary pozycji gwiazd (oryginalne obserwacje zostały wykonane w latach 90. XVII wieku) doprowadziły do aktualizacji atlasu wykonanej w 1770 roku przez francuskiego inżyniera Jeana Nicolasa Fortina pod okiem astronomów Lemonniera i Messiera z Królewskiej Akademii Nauk w Paryżu[3].

W nowej wersji, pod tytułem Atlas Fortin-Flamsteed, która miała 1/3 wielkości oryginału, zachowano tę samą strukturę tabel. Dokonano też retuszu niektórych ilustracji (głównie Andromedy, Panny i Wodnika). Nazwy gwiazdozbiorów są w języku francuskim (nie w łacinie, jak było oryginalnie), a do atlasu włączono kilka mgławic odkrytych już po śmierci Flamsteeda[3].

W 1795 roku atlas został opublikowany w zaktualizowanej wersji stworzonej przez Méchaina i Lalande z nowymi konstelacjami i większą liczbą mgławic[3].

Przypisy

  1. a b John Flamsteed, Atlas coelestis [online], www.bo.astro.it [dostęp 2017-05-13].
  2. a b Flamsteed, Atlas, 1729 [online], 18 stycznia 2007 [dostęp 2017-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2007-01-18].
  3. a b c d e Flamsteed – Fortin Atlas Celeste On-Line Celestial Atlas [online], web.infinito.it [dostęp 2017-05-13].
  4. ATLAS CELESTE – Home Page [online], www.mikeoates.org [dostęp 2017-05-13].

Linki zewnętrzne

  • Atlas coelestis – pełny skan drugiego wydania atlasu w zasobach National Library of Australia
  • Atlas Fortin-Flamsteed – skany wersji atlasu zaktualizowanej przez Fortina

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się