Samobieżna armatohaubica wz. 1977 Dana
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Czechosłowacja

Producent

ZTS Dubnica

Typ pojazdu

samobieżna armatohaubica

Trakcja

kołowa

Załoga

5

Historia
Prototypy

1972

Produkcja

1979-1989

Egzemplarze

672

Dane techniczne
Silnik

1 silnik wysokoprężny Tatra T2-930-34 o mocy 254 kW (345 KM)

Transmisja

mechaniczna

Pancerz

o grubości 15 mm

Długość

11,35 m (całkowita)
9,91 m (kadłuba)

Szerokość

3,00 m

Wysokość

3,350 m (normalna)
3,525 m (z karabinem maszynowym)

Rozstaw osi

2,00 m

Prześwit

0,41 m

Masa

23 000 kg (własna)
29 250 kg (bojowa)

Osiągi
Prędkość

80 km/h (maks. na drodze)
40 km/h (normalna na drodze)
25 km/h (w terenie)

Zasięg pojazdu

600 km (po drodze)
250 - 500 km (w terenie)

Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)

1,4 m

Rowy (szer.)

2,0 m

Ściany (wys.)

0,6 m

Kąt podjazdu

30°

Przechył boczny

15°

Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 armatohaubica kal. 152 mm L/36,6 (zapas nabojów - 60 szt.)
1 przeciwlotniczy karabin maszynowy DSzKM wz. 38/46 kal. 12,7 mm

Samobieżna armatohaubica wz. 1977 Dana (czes. 152 mm samohybná kanónová houfnice vz. 77 "Dana") – samobieżna armatohaubica na podwoziu kołowym. Opracowana w byłej Czechosłowacji, w końcu lat siedemdziesiątych. Znajduje się w uzbrojeniu m.in. Czech, Słowacji, Libii, a od 1983 roku również Wojska Polskiego. Jest przeznaczona do niszczenia środków i punktów ogniowych, stanowisk dowodzenia, umocnień polowych itp. głównie ogniem pośrednim, ale też i bezpośrednim.

Historia

W latach siedemdziesiątych XX wieku w czechosłowackich zakładach Konštrukcie Trenčin w Trenczynie opracowano projekt samobieżnej armatohaubicy kalibru 152 mm na podwoziu kołowym Tatra o układzie jezdnym 8x8[1]. Projekt ten otrzymał kryptonim Dana. Była to pierwsza seryjnie produkowana haubicoarmata samobieżna na opancerzonym podwoziu kołowym na świecie, wyprzedzając południowoafrykańską Denel G6[1]. Stała się także drugą haubicoarmatą ze zautomatyzowanym układem ładowania[1].

Pierwsze prototypy powstały w 1972 i 1973 roku[1]. Po próbach zakładowych i wojskowych została w maju 1977 roku przyjęta na uzbrojenie armii Czechosłowacji[1]. W 1979 roku przystąpiono do produkcji seryjnej w słowackich zakładach ZTS w Dubnicy nad Wagiem, we współpracy z innymi kooperantami[1]. Podwozia powstawały w filii Tatry w Bánovcach nad Bebravou[1]. Do zakończenia produkcji seryjnej w 1989 roku wyprodukowano 672 działa tego typu[1].

Opis konstrukcji

Działo samobieżne Dana jest zbudowane na podwoziu ciągnika kołowego Tatra T-815 VT Kolos o napędzie na wszystkie koła w układzie 8x8.

Opancerzone nadwozie mieści w przedniej części przedział dowódcy i kierowcy, a nad środkową częścią znajduje się obrotowa wieża. Wieża podzielona jest na dwie części oddzielone armatą – w lewej części wieży mieści się stanowisko celowniczego i pierwszego amunicyjnego, w prawej – stanowisko drugiego amunicyjnego[2]. Z tyłu znajduje się 12-cylindrowy silnik wysokoprężny chłodzony powietrzem Tatra T2-930-34 o mocy 253,7 kW (345 KM)[2]. W położeniu bojowym działo stabilizowane jest na trzech podporach hydraulicznych – jednej tylnej i dwóch bocznych[2].

W przedziale bojowym – wieży umieszczono armatohaubicę kalibru 152 mm z lufą zakończoną hamulcem wylotowym. Zamek jest klinowy, poziomy, otwierany na lewą stronę[2]. Długość lufy wynosi 5580 mm (36,6 kalibrów)[2]. Kąt podniesienia lufy wynosi od -4° do + 70°, a kąt ostrzału w płaszczyźnie poziomej 220°[2]. Działo wyposażone jest w zmechanizowany, samoczynny układ zasilania amunicją odłamkowo-burzącą[2]. Charakterystyczny dosyłacz układu zasilania umieszczony jest nad lufą. Zmechanizowany magazyn amunicji mieści 36 pocisków i 30 łusek z ładunkami, a dalsze 24 pociski i 30 łusek przewożone są w pojemnikach[2]. Do strzelania z działa są używane naboje rozdzielnego ładowania m.in. z pociskami odłamkowo-burzącymi, przeciwpancernymi kumulacyjnymi, przeciwbetonowymi, oświetlającymi i dymnymi. Masa pocisku odłamkowo-burzącego wynosi 43,5 kg[2]. Na wieży jest umieszczony przeciwlotniczy karabin maszynowy kalibru 12,7 mm DSzKM wz. 38/46[2]. Szybkostrzelność wynosi do 4 strz./min., a przy ładowaniu ręcznym 2 strz.min[2].

Działo jest wyposażone w środki łączności, obserwacji i kierowania ogniem oraz w urządzenia ochrony załogi przed promieniowaniem radioaktywnym i pożarem.

Maksymalna donośność przy strzelaniu typowymi granatami wzoru radzieckiego OF-540 wynosi 18,7 km[3]. W latach 80. czeskie firmy opracowały własne granaty odłamkowo-burzące OFd o donośności 20 km, a na początku XXI wieku dalekonośną amunicję OFd Nh/DV o donośności 25 km[3].

Użytkownicy

Po uruchomieniu produkcji seryjnej samobieżna armatohaubica Dana została wprowadzona do uzbrojenia wojsk czechosłowackich (410 sztuk), a w 1983 roku 111 egzemplarzy trafiło także do SZ PRL[4][1]. 126 sztuk wyeksportowano do ZSRR, a około 25-27 do Libii[1]. Obecnie sprzęt ten w Wojsku Polskim znajduje się m.in. na wyposażeniu 11 Mazurskiego Pułku Artylerii, a 5 sztuk było wykorzystywanych w ramach ISAF w PKW Afganistan. Działa zakupiła również Libia[2]. W 2016 roku polskie armatohaubice miały być wyposażone w wojskowy moduł systemu GPS: HGPST-T z modułem SAASM[5].

W listopadzie 2021 roku Ukraina zamówiła 26 nowych armatohaubic Dana M2 kalibru 152 mm[6]. Podczas inwazji Rosji na Ukrainę pewna liczba haubic Dana została przekazana przez Czechy Ukrainie, ujawniona w maju 2022[7].

Lista państw posiadających armatohaubice Dana:

Aktualni użytkownicy

Dawni użytkownicy

Warianty

  • 155 mm armatohaubica samobieżna wz. 2000 Zuzana wersja z 155 mm armatohaubicą standardu NATO z lufą o długości 45 kalibrów. Przyjęta na uzbrojenie armii Słowacji w 1998, miała donośność 39 km[9]. Wyprodukowano 16 dział dla Słowacji i 12 dla Cypru[1].
  • Zuzana 2 - zmodyfikowana wersja Zuzany, skonstruowana w 2004. Kaliber 155 mm, długość lufy 52 kalibry, donośność 41,5 km. Wyposażona w komputerowy system kierowania ogniem, zmodernizowano wiele innych elementów. Przeszła próby w armii słowackiej i indyjskiej[9]. W 2018 roku zamówiono 25 armatohaubic, z czego pierwsze egzemplarze dostarczono w 2021 roku[10].
  • Dana-T - zmodernizowane w Polsce od 2007 roku działa ze Zautomatyzowanym Zestawem Kierowania Ogniem Topaz firmy WB Electronics i nowymi środkami łączności. Zmodernizowano 85 dział[11][12].
  • Dana-M1 CZ - propozycja kompleksowej modernizacji opracowana w 2014 r. przez czeską firmę Excalibur Army, donośność 25,5 km dzięki przystosowaniu do nowej amunicji[1].
  • Dana-M – zmodernizowane w Polsce przez WZU SA z wykorzystaniem rozwiązań czeskich działo, z nową kabiną z czterema dużymi oknami pancernymi, turbodoładowanym zmodyfikowanym silnikiem o mocy 360 KM, ulepszonym układem przeniesienia napędu i hydraulicznym oraz instalacją elektryczną, nowymi kołami bezdętkowymi, dodanym pomocniczym agregatem prądotwórczym. Egzemplarz modelowy wykonano dla Wojska Polskiego w 2019[12].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m Tomasz Wachowski, Modernizacja Dany według Excalibur Army, "Nowa Technika Wojskowa" nr 9/2014, s.70-74
  2. a b c d e f g h i j k l Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak. DANA. „Nowa Technika Wojskowa”. 10/1995, s. 23-24. Magnum-X. ISSN 1230-1655. 
  3. a b Tomasz Wachowski. Nowe propozycje modyfikacji działa DANA. „Wojsko i Technika”. Nr 9/2016. II (13), s. 44, wrzesień 2016. Warszawa. 
  4. Andrzej Kiński. Topaz dla Dany. „Nowa Technika Wojskowa”. 02/2005, s. 29-30. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. 
  5. Modernizacje Langust i Dan. „Raport – Wojsko Technika Obronność”. Nr targowy 1/2015, s. 58, 1 września 2015. Agencja Lotnicza Altair. 
  6. Juliusz Sabak, Ukraina kupiła czeskie haubice [online], Defence24, 13 listopada 2020 [dostęp 2020-11-21].
  7. 152-mm DANA wheeled self-propelled howitzers are already in Ukraine. mil.in.ua, 13 maja 2022. [dostęp 2022-06-21]. (ukr.).
  8. https://archive.vn/20170923105108/http://www.janes.com/article/74290/exercise-reveals-azerbaijani-army-dana-sph-and-rm-70-mrl
  9. a b Michal Zdobbinský. Nowe słowackie działo samobieżne. „Nowa technika Wojskowa”, s. 27. Magnum-X. ISSN 1230-1655. 
  10. Słowacja odbiera 155-mm ahs Zuzana 2 [online], MILMAG, 28 lipca 2021 [dostęp 2022-06-22] (pol.).
  11. Artyleria w Siłach Zbrojnych RP na początku 2018 roku [online], www.jednostki-wojskowe.pl [dostęp 2020-06-04].
  12. a b Tomasz Wachowski. Zmodyfikowana DANA-M z Grudziądza. „Wojsko i Technika”. Nr 1/2020, s. 11-12, styczeń 2020. Warszawa: Zespół Badań i Analiz Militarnych. 

Bibliografia

  • Štefan Zupko, Juraj Zupko: Obrnená technika: 1944-2001 výroba v Slovenskej Republike. Magnet Press Slovakia, 2002, s. 48-51. ISBN 80-968073-8-2. (słow.).
  • A. Ciepliński, R. Woźniak. DANA. „Nowa Technika Wojskowa”. 10/1995, s. 23-24. Magnum-X. ISSN 1230-1655. 

Linki zewnętrzne

  • Rysunek i zdjęcia

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się