Mapa antypodów z perspektywy ogólnoświatowej.

Antypody (gr. αντίποδες (antipodes) – „naprzeciw stopy”) – punkt na powierzchni Ziemi, który w stosunku do określonego punktu jest położony dokładnie po drugiej stronie planety[1], tj. na drugim końcu jej średnicy. Potocznie termin ten używany jest w szerszym znaczeniu i używany jest w stosunku do wszystkich obszarów na półkuli południowej.

Termin ten pojawił się u Platona w dialogu Timajos 63a:

Gdyby nawet była w środku wszechświata jakaś bryła zrównoważona, nie ruszyłaby się w żadnym kierunku ku obwodowi, dlatego że naokoło niej ze wszystkich stron wszystko jest podobne. A gdyby nawet ktoś obiegał naokoło niej po kole, to często by zajmował pozycje przeciwne, jak antypodowie, i tę samą część wszechświata nazywałby raz górą, raz dołem. Bo całość, jak mówimy w tej chwili, przecież jest kulista, więc nikt rozumny nie powie, że pewne jej miejsce to dół, a inne góra. (tłum. Władysław Witwicki)

Przez analogię termin antypody jest stosowany również do innych planet.

Wzór i przykłady

Aby ustalić gdzie znajdują się antypody danego miejsca należy najpierw znać jego współrzędne geograficzne. Antypody mają szerokość geograficzną o tej samej wartości liczbowej, ale przeciwnej półkuli (północna – południowa). Z kolei długość geograficzna antypodów ma wartość liczbową dopełniającą do 180°, również przeciwnej półkuli (wschodnia – zachodnia). Np. antypody Krakowa (50°N, 20°E), znajdują się w punkcie o współrzędnych geograficznych 50°S, 160°W – na Oceanie Spokojnym ok. 1400 km na wschód od najbliższego lądu – wyspy Rangatira/South East Island w archipelagu Wysp Chatham.

Terytorium Antypody
Afryka Ocean Spokojny – rejon środkowy
Argentyna Wschodnie Chiny, Wschodnia Mongolia, Rosja (Buriacja, Obwód zabajkalski)
Azja Ocean Spokojny południowo-wschodni i południowy Atlantyk
Australia środkowy Ocean Atlantycki
Antarktyda ArktykaGrenlandia, Stany Zjednoczone (Alaska-północne wybrzeża), Kanada (Nunavut), Norwegia (Svalbard), Rosja (Nowa Ziemia), (Ziemia Północna), (Ziemia Franciszka Józefa), (Tajmyr)
Boliwia Morze Południowochińskie, północne Filipiny
Brazylia (stany: Amazonas, Mato Grosso i Pará) Filipiny
Chile Wschodnie Chiny, Wschodnia Mongolia, Rosja (Buriacja, Obwód zabajkalski)
Wyspa Wielkanocna (terytorium Chile) - Indie
Kolumbia Indonezja
Ekwador Indonezja (Sumatra)
Hiszpania, Nowa Zelandia
Stany Zjednoczone Ocean Indyjski, Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne, (Wyspa Świętego Pawła; Wyspa Amsterdam)
Kanada Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne
Europa południowy Ocean Spokojny
Madryt Weber (Nowa Zelandia)
północna Francja (rejon Cherbourga) Wyspy Antypodów
Meksyk południowy Ocean Indyjski
Falklandy (brytyjskie terytorium zamorskie) północna Mandżuria (Chiny)
Peru Indochiny
Paragwaj Tajwan
Biegun Północny Biegun Południowy
Portugalia Nowa Zelandia
Dominikana Ocean Indyjski w pobliżu północno-wschodniego wybrzeża Australii
Hawaje Botswana
Tajwan (historyczna nazwa Formoza) Argentyna – prowincja Formosa; Paragwaj
Wenezuela Indonezja
Mapa antypodów – z perspektywy półkuli wschodniej. Kolorem żółtym i błękitnym zaznaczone są antypody lądów na morzach i oceanach (i odwrotnie), zaś pomarańczowym antypody lądów na lądach (jedynie ok. 4% lądów ma swoje lądowe antypody)
Miasta świata i ich antypodyczne odpowiedniki

Antypody miast (dokładne lub niemal dokładne) :

Miasta o populacji ≥ 1 mln – antypody w promieniu 100 km od centrum miasta:

Film

Antypodom został poświęcony film dokumentalny Niech żyją antypody! (¡Vivan las antípodas!, 2011, reż. Wiktor Kossakowski), który zawiera porównawcze reportaże z kilku przeciwległych miejsc na Ziemi (SzanghajEntre Ríos, BajkałPatagonia, HiszpaniaNowa Zelandia, BotswanaHawaje)[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. antypody, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-16].
  2. http://www.filmweb.pl/video/trailer/nr+1+%28polski%29-27915 Niech żyją Antypody: zwiastun nr 1 (polski), filmweb.pl

Linki zewnętrzne

  • Lokalizator antypodów

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się