Widok na obszar miasta z terytorium Armenii | |
Państwo | |
---|---|
Prowincja | |
Wysokość |
1464 m n.p.m. |
Populacja • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Turcji | |
40°30′27″N 43°34′22″E/40,507500 43,572778 |
Ani (orm. 'Անի, gr. Ἄνιον Ánion, łac. Abnicum) – ruiny historycznego miasta na wschodzie Turcji przy granicy z Armenią; w 2016 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Metropolia średniowiecznej Armenii, położona w odległości 45 km na wschód od Karsu, obecnie stanowi rozległe pole ruin na łąkach pogranicznego płaskowyżu. Dawniej znajdująca się w strefie ziemi niczyjej pomiędzy Turcją i ZSRR, kiedy specjalne warunki jej zwiedzania uzgodnione były dwustronnym protokołem (obecnie jedynie wymagane jest formalne zezwolenie)[1]. Okresowo niedostępna też wskutek walk toczonych w tym rejonie z powstańcami kurdyjskimi w latach 80.-90. XX wieku[2].
Dzieje tego ośrodka miejskiego sięgają czasów przed naszą erą, kiedy znajdowało się w granicach państwa Urartu[2], a jego nazwa pochodzi od imienia czczonej przez Urartyjczyków bogini Anahity[1]. We wczesnym średniowieczu rządzone przez władców dynastii Gamsaragan, po których przejęli je Bagratydzi. Pod ich rządami Ani w 961 roku stało się stolicą armeńskiego królestwa (Ani). W ciągu dwustu lat istnienia suwerennej Armenii, toczącej walki z Arabami (kalifat Abbasydów) i Bizantyjczykami, miasto było królewską siedzibą Aszota II, Symbata II i Gagika I (okres świetności) oraz Jana (Hovhannesa) Symbata. W okresie największego rozwoju liczyło ok. 100 tys. mieszkańców. Napaści bizantyjskie i wewnętrzne konflikty (wojny domowe) ostatecznie osłabiły państwo, które zostało zaanektowane przez silniejsze cesarstwo i w 1045 r. miasto przypadło Bizantyjczykom, którzy część mieszkańców przesiedlili do odległej Kapadocji[2].
Wkrótce, 16 sierpnia 1064 miasto zostało zdobyte i złupione przez przybyłych z Persji Turków Seldżuków sułtana Alp Arslana[3]. Później opanowywali je Gruzini i kurdyjscy emirowie; w 1239 nastąpiło kolejne zniszczenie po najeździe Mongołów. Chociaż po najeździe tureckim i mongolskim Ani było odbudowywane, w 1319 roku ostatecznie zdewastowało je trzęsienie ziemi. Obok zdecydowanej zmiany szlaków handlowych przyczyniło się ono do stopniowego upadku miasta, które w XVII wieku popadło w zapomnienie[1].
Położone na ważnym szlaku handlowym pomiędzy wschodem i zachodem, dobrze chronione przez warunki naturalne, Ani nazywano niegdyś miastem tysiąca i jednego kościoła (w 1915 można było stwierdzić pozostałości 43), których liczba z czasem stopniowo malała:
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.