.jpg) Portret-płaskorzeźba Andreasa Schlütera w hali wejściowej ratusza w Hamburgu, ok. 1890 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
maj 1714 |
| Zawód, zajęcie |
rzeźbiarz, architekt |
Andreas Schlüter (ur. 20 maja 1660 prawdopodobnie w Gdańsku lub 20 maja 1664 w Hamburgu[1], zm. 1714 w Petersburgu[a]) – gdański[2] rzeźbiarz i architekt, przedstawiciel nurtu klasycyzującego w sztuce baroku.
Pierwsze nauki miał pobierać u gdańskiego rzeźbiarza Davida Christopha Sapobiusa (zm. 1710)[3]. Początkowo działał w Polsce, na dworze warszawskim króla Jana III Sobieskiego, współpracując z wybitnym architektem niderlandzkiego pochodzenia Tylmanem z Gameren (1632–1706)[3]. W okresie okupacji niemieckiej w Polsce „w drodze uznania szczególnych zasług dla kultury niemieckiej na ziemiach polskich” warszawski plac Krasińskich nazwano w latach 1941–1945 imieniem Andreasa Schlütera (niem. Andreas-Schlüter-Platz)[3].
W 1694 r. Schlüter przeprowadził się do Brandenburgii na dwór księcia Fryderyka Wilhelma, późniejszego króla Prus[3]. 25 czerwca 1694 został wykładowcą rzeźby w nowo powstałej berlińskiej Akademie der Künste[3]. W 1695 odbył dwie podróże studialne do Holandii i Francji, a rok później wyjechał do Włoch, gdzie zapoznał się z dziełami Michała Anioła, Berniniego i Borrominiego[3].
2 listopada 1699 został kierownikiem budowy zamku berlińskiego, a w 1704 objął stanowisko Oberbaudirektor – nadzorował prace nad przebudową zamku królewskiego w Berlinie i sporządził plany pałaców w Charlottenburgu i Poczdamie[3]. Zwolniony ze stanowiska kierownika budowy zamku pod koniec 1706 w związku z aferą budowlaną przy wznoszeniu stumetrowej wieży, która musiała zostać rozebrana z powodu błędów konstrukcyjnych[3]. W 1707, po obsunięciu się ziemi przy pałacu Freienwalde (niem. Schloß Freienwalde) stracił również stanowisko Oberbaudirektora[3]. Po utracie pracy Schlüter przeszedł kryzys twórczy i załamanie nerwowe[3]. Dopiero w 1710 powrócił do architektury, projektując na zlecenia prywatne[3].
1 maja 1713 wstąpił do służby cara Rosji Piotra I Wielkiego i rozpoczął prace m.in. nad Pałacem Letnim[3]. Współpracował z Johannem Friedrichem Braunsteinem i Georgiem Johannem Mattarnovi, którzy kończyli lub rozwijali projekty Schlütera[3]. Zmarł pod koniec maja 1714 w Petersburgu[3] i został pochowany na cmentarzu przy cerkwi św. Sampsona w Dzielnicy Wyborskiej. Cmentarz nie zachował się[4].
Jest patronem tramwaju Pesa Swing 120NaG SWING Gdańskich Autobusów i Tramwajów o numerze bocznym 1033[5].
Światową sławę zyskała Bursztynowa Komnata, znajdująca się pierwotnie w Charlottenburgu, po śmierci artysty przeniesiona do Petersburga, podczas II wojny światowej zrabowana i zaginiona, a niedawno zrekonstruowana.
Ważnym dziełem jest dekoracja rzeźbiarska Zeughausu (Starego Arsenału) w Berlinie, składająca się m.in. z 22 zworników przedstawiających głowy ludzi umierających na polu bitwy.
Najważniejszy budynek jego projektu, zamek w Berlinie został zburzony w 1950 po częściowym zniszczeniu podczas II wojny światowej i częściowo odbudowany w XXI w.[6]
Jego pomnik konny Fryderyka Wilhelma, obecnie na dziedzińcu pałacu w Charlottenburgu, odlany w jednym kawałku metodą Johanna Jacobiego, to pierwszy tego typu obiekt na terenie Niemiec[3].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
