Alfabet ormiański
Ilustracja
Alfabet ormiański. Pomnik w Nikozji na Cyprze
Charakterystyka
Rodzaj

alfabetyczne

Typ

dwuszeregowe

Kierunek pisma

od lewej do prawej

Historia
Systemy macierzyste

alfabet grecki / pismo pahlawi

  • alfabet ormiański
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Alfabet ormiański – alfabet używany do zapisu języka ormiańskiego. Jego powstanie około 405 roku przypisuje się według podań mnichowi Mesropowi Masztocowi[2][3]. Wzorował się on głównie na piśmie greckim, a także częściowo na pahlawi. Alfabet składa się oficjalnie z 39 liter. W oryginalnej postaci składał się z 36 liter, ostatnie trzy (օ, ֆ i և) zostały dodane między X a XII wiekiem.

Początkowo wielkie litery były używane również do zapisu liczb, poprzez sumowanie ich wartości.

Litery

Wielka litera Mała litera Nazwa litery Wymowa w języku ormiańskim Liczba
Dialekt wschodni Dialekt zachodni
Ա ա այբ [ɑ] 1
Բ բ բեն [b] [pʰ] 2
Գ գ գիմ [g] [kʰ] 3
Դ դ դա [d] [tʰ] 4
Ե ե եչ [ɛ], na początku słowa [jɛ] 5
Զ զ զա [z] 6
Է է է [ɛ] 7
Ը ը ըթ [ə] 8
Թ թ թո [tʰ] 9
Ժ ժ ժե [ʒ] 10
Ի ի ինի [i] 20
Լ լ լյուն [l] 30
Խ խ խե [x] 40
Ծ ծ ծա [t͡s] [d͡z] 50
Կ կ կեն [k] [g] 60
Հ հ հո [h] 70
Ձ ձ ձա [d͡z] [t͡sʰ] 80
Ղ ղ ղատ [ʁ] 90
Ճ ճ ճե [t͡ʃ] [d͡ʒ] 100
Մ մ մեն [m] 200
Յ յ յի [j] 300
Ն ն նու [n] 400
Շ շ շա [ʃ] 500
Ո ո ո [o], na początku słowa [vo] 600
Չ չ չա [t͡ʃʰ] 700
Պ պ պե [p] [b] 800
Ջ ջ ջե [d͡ʒ] [t͡ʃʰ] 900
Ռ ռ ռա [r] [ɾ] 1000
Ս ս սե [s] 2000
Վ վ վեվ [v] 3000
Տ տ տյուն [t] [d] 4000
Ր ր րե [ɾ] 5000
Ց ց ցո [t͡sʰ] 6000
Ւ ւ վյուն [v] 7000
Փ փ փյուր [pʰ] 8000
Ք ք քե [kʰ] 9000
Օ օ օ [o]
Ֆ ֆ ֆե [f]

Litery է i օ są używane tylko na początku wyrazu.

Ligatury

Wersaliki Początek zdania Małe litery Wymowa w języku ormiańskim
ՈՒ Ու ու [u]
ԵՒ Եւ և [ɛv], na początku słowa lub samodzielnie [jɛv]

W nowoczesnym alfabecie wschodniego dialektu języka ormiańskiego ww. ligatury stanowią niezależne litery, wówczas gdy ւ jest traktowana tylko jako część pierwszej.

Ormiańskie klawiatury komputerowe

Klawiatura zachodnioarmeńska
Klawiatura wschodnioarmeńska

Przypisy

  1. Theo Maarten van Lint: The Oxford History of Historical Writing: 400-1400. W: From Reciting to Writing and Interpretation: Tendencies, Themes, and Demarcations of Armenian Historical Writing. T. 2. Oxford University Press, s. 180.
  2. Leszek Wojciech Waksmundzki: Armenia: Przewodnik. Pruszków: Rewasz, 2013, s. 235. ISBN 978-83-62460-35-9.
  3. Łukasz Byrski. „Boskie” korzenie pisma w legendach ludów indoeuropejskich – wybrane przykłady. „Maska”, s. 65, 2012-06. ISSN 1898-5947. 

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się