Ї
Ilustracja
Informacje podstawowe
Majuskuła

Ї

Minuskuła

ї

Podstawowe pismo

cyrylica

Pochodzenie
Znak diakrytyczny

diereza

Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Ї, Її (ukr. ji) – litera alfabetu ukraińskiego oznaczająca dwugłoskę [ji], odpowiadająca więc dokładnie teoretycznemu dwuznakowi ЙІ, pochodząca od litery І[potrzebny przypis]. Jest kontynuacją analogicznej litery starocyrylickiej. Litera ta powstała przez umieszczenie nad literą І – zgodnie z grecką praktyką – dierezy dla zaznaczenia, że litera ta w pozycji po samogłosce powinna być wymówiona jako [i], a nie zredukowana do [j]. W języku ukraińskim w takim połączeniu nastąpiło przejście [i] w [ji] i takiego też znaczenia nabrał znak Ї.

Wymowa [ji] w pozycji po samogłosce jest powszechna w językach słowiańskich – por. polskie zbroi [zbrɔji]. Jednakże na piśmie opozycja I - JI (Ї) występuje wyłącznie w językach czeskim, słowackim i ukraińskim, natomiast języki polski, białoruski i rosyjski do oznaczenia obu dźwięków [i] i [ji] używają tego samego znaku I (И).

W starej (XIX-XX w.) pisowni zachodnioukraińskiej litera Ї mogła występować również po spółgłosce, zastępując wówczas teoretyczny dwuznak ЬІ i oznaczając i zmiękczające[1]. W dialektach zachodnioukraińskich występowała wówczas bowiem fonetyczna różnica między i zmiękczającym (pochodzącym głównie z dawnych ě, e) a i niezmiękczającym (pochodzącym z dawnego o), które oznaczano literą І[2]. Ponieważ na wschodzie Ukrainy opozycja ta wówczas już nie występowała, kompromisowa ortografia z 1928 r. wykluczyła takie zastosowanie litery Ї. Na skutek upowszechniania normy ogólnonarodowej, obecnie rozróżnienie to jest w zaniku również na Ukrainie Zachodniej.

Kodowanie

ZnakЇї
Nazwa w UnikodzieCyrillic Capital Letter Yi[3]Cyrillic Small Letter Yi[4]
Kodowaniedziesiętnieszesnastkowodziesiętnieszesnastkowo
Unicode1031U+04071111U+0457
UTF-8208 135d0 87209 151d1 97
Odwołania znakowe SGMLЇЇїї
Macintosh Cyrillic186BA187BB
ISO 8859-5167A7247F7
Windows-1251175AF191BF
Code page 866244F4245F5
Code page 8551418D1408C
KOI8-U183B7167A7

Przypisy

  1. Желехівка. [dostęp 2016-01-12]. (ukr.).
  2. Як сто років тому мова об'єднала схід і захід. [dostęp 2016-01-12]. (ukr.).
  3. Cyrillic Capital Letter Yi. unicode-table.com. [dostęp 2018-08-16].
  4. Cyrillic Small Letter Yi. unicode-table.com. [dostęp 2018-08-16].

Zobacz też


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się