Światowe Dni Młodzieży
Ilustracja
XV Światowe Dni Młodzieży w Rzymie (2000)
Dzień

poza spotkaniem z papieżem w Niedzielę Palmową (od 2021 w Uroczystość Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata)

Typ święta

kościelne

Religie

katolicyzm

Inne nazwy

ŚDM, WYD, JMJ, GMG

Podobne święta

Międzynarodowy Dzień Młodzieży

Światowe Dni Młodzieży (ŚDM) – spotkania młodych katolików, odbywające się co dwa-trzy-[1]cztery lub pięć lat[2] zapoczątkowane z inicjatywy Jana Pawła II w 1986 roku.

Są to spotkania z papieżem, organizowane w formie religijnego festiwalu, skupiające młodzież z całego świata, która chce wspólnie spędzić czas i modlić się. Natomiast w pozostałych latach, do 2020 w Niedzielę Palmową organizowane były Światowe Dni Młodzieży w każdej diecezji, gdzie młodzież spotykała się ze swoimi biskupami, od 2021 diecezjalne spotkanie z decyzją papieża Franciszka będą organizowane w Niedzielę Chrystusa Króla[3].

Symbolami ŚDM są Krzyż Roku Świętego i ikona Matki Bożej Salus Populi Romani[4].

Obchody międzynarodowe i diecezjalne

     Planowane obchody międzynarodowe i diecezjalne

Rok
(edycja[a]
)
Data
obchodów
Państwo Miejsce Oficjalna przybliżona liczba uczestników w szczytowym momencie[5] Motto spotkania Papież
1984
11-15 kwietnia  Włochy Rzym 300 tys.[6]
-
Jan Paweł II
1985
29–31 marca  Włochy Rzym 600 tys.[7] Abyście umieli zdać sprawę z nadziei, która jest w was (1 P 3, 15)
1986
(I)
23 marca
diecezjalne
Bądźcie zawsze gotowi do obrony wobec każdego, kto domaga się od was uzasadnienia tej nadziei, która w was jest[8]. (1P 3:15)
1987
(II)
11–12 kwietnia  Argentyna Buenos Aires 900 tys. Myśmy poznali i uwierzyli miłości, jaką Bóg ma ku nam (1 J 4, 16)
1988
(III)
27 marca
diecezjalne
Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie[8]. (J 2:5)
1989
(IV)
15–20 sierpnia  Hiszpania Santiago de Compostela 400 tys. Jam jest Drogą i Prawdą, i Życiem (J 14, 6)
1990
(V)
8 kwietnia
diecezjalne
Ja jestem krzewem winnym, wy – latoroślami. (J 15:5)
1991
(VI)
10-15 sierpnia  Polska Częstochowa 1,6 mln Otrzymaliście Ducha przybrania za synów (Rz 8, 15)
1992
(VII)
12 kwietnia
diecezjalne
Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię[8]. (Mk 16:15)
1993
(VIII)
10–15 sierpnia  Stany Zjednoczone Denver 700 tys.[9] Ja przyszedłem po to, aby (owce) miały życie i miały je w obfitości (J 10, 10)
1994
(IX)
27 marca
diecezjalne
Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam[8]. (J 20: 21)
1995
(X)
10–15 stycznia  Filipiny Manila 5,0 mln Jak Ojciec mnie posłał, tak i Ja was posyłam (J 20, 21)
1996
(XI)
31 marca
diecezjalne
Panie, do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa życia wiecznego[8]. (J 6:68)
1997
(XII)
19–24 sierpnia  Francja Paryż 1,1 mln Nauczycielu, gdzie mieszkasz? Chodźcie, a zobaczycie (J 1, 38,39)
1998
(XIII)
5 kwietnia
diecezjalne
Duch Święty was nauczy[8]. (por. J 14:26)
1999
(XIV)
28 marca
diecezjalne
Ojciec was miłuje[8]. (por. J 16:27)
2000
(XV)
15–20 sierpnia  Włochy Rzym 2,2 mln A słowo stało się Ciałem i zamieszkało wśród nas (J 1, 14)
2001
(XVI)
8 kwietnia
diecezjalne
Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech co dnia bierze krzyż swój i niech Mnie naśladuje![8](Łk 9:23)
2002
(XVII)
23–28 lipca  Kanada Toronto 800 tys.[10] Wy jesteście solą dla ziemi... Wy jesteście światłem świata (Mt 5, 13, 14)
2003
(XVIII)
13 kwietnia
diecezjalne
Oto Matka Twoja![8] (J 19:27)
2004
(XIX)
4 kwietnia
diecezjalne
Chcemy ujrzeć Jezusa[8]. (J 12:21)
2005
(XX)
16–21 sierpnia  Niemcy Kolonia 1,1 mln[11] Przybyliśmy oddać Mu pokłon (Mt 2, 2)
Benedykt XVI
2006
(XXI)
9 kwietnia
diecezjalne
Twoje słowo jest lampą dla moich stóp i światłem na mojej ścieżce[8]. (Ps 119:105)
2007
(XXII)
1 kwietnia
diecezjalne
 Abyście się wzajemnie miłowali tak, jak Ja was umiłowałem[8]. (J 13:34)
2008
(XXIII)
15–20 lipca  Australia Sydney 400 tys.[12] Gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami (Dz 1, 8)
2009
(XXIV)
5 kwietnia
diecezjalne
Złożyliśmy nadzieję w Bogu żywym. (1 Tm 4:10)
2010
(XXV)
28 marca
diecezjalne
Nauczycielu dobry, co mam czynić, aby osiągnąć życie wieczne? (Mk 10:17)
2011
(XXVI)
15–21 sierpnia  Hiszpania Madryt 1,5 mln[13] do 2 milionów[14] Zakorzenieni i zbudowani na Chrystusie, mocni w wierze (por. Kol 2, 7)
2012
(XXVII)
1 kwietnia
diecezjalne
 Radujcie się zawsze w Panu[15] (Flp 4:4) 
2013
(XXVIII)
23–28 lipca  Brazylia Rio de Janeiro 3,7 mln[16] Idźcie i nauczajcie wszystkie narody! (por. Mt 28,19)
Franciszek
2014
(XXIX)
13 kwietnia
diecezjalne
Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie[17] (Mt 5,3)
2015
(XXX)
29 marca
diecezjalne
Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą[18] (Mt 5, 8)
2016
(XXXI)
26–31 lipca  Polska Kraków 3,5 mln[19] Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią (Mt 5, 7)
2017
(XXXII)
9 kwietnia
diecezjalne
Wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny (Łk 1,49)[20]
2018
(XXXIII)
25 marca
diecezjalne
Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga (Łk 1,30)[20]
2019
(XXXIV)
22−27 stycznia  Panama Panama[21] 700 tys[22]. Oto Ja, służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa! (Łk 1,38)[20]
2020
(XXXV)
5 kwietnia
diecezjalne
Młodzieńcze, tobie mówię wstań! (Łk 7,14)[23]
2021[3]
(XXXVI)
21 listopada
diecezjalne
Wstań, bo uczyniłem cię świadkiem tego, co zobaczyłeś F(por. Dz 26, 16)[23]
2022[3]
(XXXVII)
20 listopada
diecezjalne
Maryja wstała i poszła z pośpiechem” (Łk 1, 39)[24]
2023
(XXXVIII)
1−6 sierpnia  Portugalia Lizbona 1,5 mln[25]. Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem (Łk 1,39)[23]
2023
(XXXVIII)
26 listopada
diecezjalne
Radując się w nadziei (por. Rz 12, 12)[26]
2024
(XXXIX)
24 listopada
diecezjalne
Ci, którzy pokładają nadzieję w Panu, pobiegną i nie będą zmęczeni (por. Iz 40, 31)[26]
2025
23 listopada
diecezjalne
2026
(XL)
22 listopada
diecezjalne
2027
(XLI)
 Korea Południowa Seul
Mapa krajów, w których odbywały się Światowe Dni Młodzieży według dat
Mapa krajów, w których odbywały się Światowe Dni Młodzieży według kolorów

Zwyczajowy przebieg obchodów

Poziom międzynarodowy

Światowe Dni Młodzieży obchodzone są w sposób podobny do innych tego typu wydarzeń. Najbardziej podkreślanym i powszechnie znanym motywem jest jedność i obecność wielu różnorodnych kultur. Flagi oraz inne atrybuty narodowe są prezentowane publiczności, aby ukazać udział różnych nacji i przedstawić własny sposób przeżywania katolicyzmu. W czasie głównych wydarzeń przedmioty te są wymieniane pomiędzy pielgrzymami. Flagi, koszulki, krzyżyki i inne przedmioty kojarzone z wiarą są noszone przez pielgrzymów, a następnie wymieniane jako podarunki z innymi osobami z różnych stron świata. Inne powszechnie praktykowane tradycje obejmują publiczną obecność papieża, rozpoczynającą się od przejazdu zaraz po przybyciu na miejsce Papamobile oraz mszy kończącej spotkanie.

Podczas ŚDM w Rzymie zanotowano rekordową, ponad 15-kilometrową, pieszą drogę dojścia do miejsca celebry, jako że ulice i środki transportu zostały zamknięte. Papież Benedykt XVI krytykował tendencję postrzegania Światowych Dni Młodzieży jako rodzaju festiwalu rockowego; podkreślał on, że to wydarzenie nie powinno być uważane za „odmianę współczesnej kultury młodzieżowej”, ale jako owoc „długiej zewnętrznej i wewnętrznej drogi”[27].

Poziom diecezjalny

Na poziomie diecezjalnym uroczystości są organizowane przez miejscowy zespół zwyczajowo mianowany przez ordynariusza. Jako że uroczystości te zazwyczaj obchodzone są podczas Niedzieli Palmowej, prawie zawsze zawierają mszę Niedzieli Męki Pańskiej – pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy. Muzyka, modlitwa, możliwość spowiedzi oraz adoracja Najświętszego Sakramentu mogą także być częścią uroczystości.

Historia

ŚDM zostało zainspirowane doświadczeniem spotkań z młodzieżą oazową, które Ojciec Święty zabrał ze sobą do Rzymu[28]. Pierwsza oaza w Rzymie odbywała się od 5 sierpnia do 19 sierpnia 1979 r., podczas której Ojciec Święty wyraził życzenie, aby oazowe spotkania w Rzymie stały się precedensem[29]. Odbyły się jeszcze w latach 1980[30] i 1981[31].

1987 do 1993

ŚDM 1987 odbył się w Buenos Aires w Argentynie. ŚDM 1989 zorganizowano w Santiago de Compostela w Hiszpanii. ŚDM 1991 odbył się w Częstochowie w Polsce. ŚDM 1993 odbył się w Denver, stan Kolorado, USA.

1995 do 2005

Podczas ŚDM 1995 ponad 5 milionów uczestników zgromadziło się w Parku Luneta w Manili na Filipinach, co odnotowano w Księdze Rekordów Guinnessa jako największe zgromadzenie w historii. W początkowym komentarzu zaraz po rozpoczęciu wydarzenia, kard. Angelo Amato, prefekt Kongregacji ds. Świętych, potwierdził uczestnictwo ponad 4 milionów osób.

ŚDM 1997 odbyły się w Paryżu we Francji. ŚDM 2000 miały miejsce w Rzymie we Włoszech. Toronto w Kanadzie było gospodarzem ŚDM w roku 2002.

ŚDM 2005 obchodzono w Kolonii w Niemczech. Thomas Gabriel skomponował na mszę na zakończenie 21 sierpnia 2005 Missa mundi (mszę świata), w stylu i instrumentacji reprezentującą pięć kontynentów, z europejskim Kyrie zainspirowanym muzyką Bacha, południowoamerykańskim Gloria z gitarami i fletniami Pana, azjatyckim Credo z sitarem, afrykańskim Sanctus z bębnami oraz australijskim Agnus Dei z wykorzystaniem instrumentów o nazwie didgeridoo.

2008

 Osobny artykuł: Światowe Dni Młodzieży 2008.

Sydney w Australii zostało wybrane na gospodarza obchodów ŚDM w roku 2008. W czasie ogłoszenia w 2005 decyzja o lokalizacji ŚDM 2008 była entuzjastycznie przyjęta przez ówczesnego premiera Australii Johna Howarda i arcybiskupa Sydney, kard. Georga Pella. Msza papieska odbyła się w niedzielę na torze wyścigowym Randwick. Przez cały tydzień pielgrzymi ze wszystkich kontynentów brali udział w wydarzeniach organizowanych w diecezjach Australii i Nowej Zelandii. Papież Benedykt XVI wylądował w Sydney 13 lipca 2008 w bazie Sił Powietrznych Richmond. Kardynał Pell odprawił mszę na rozpoczęcie ŚDM na Barangaroo (East Darling Harbour). Obchody objęły także odprawienie Drogi Krzyżowej oraz rejs papieża po porcie w Sydney. Pielgrzymi uczestniczyli w różnych imprezach młodzieżowych, m.in. w zwiedzaniu katedry pw. Matki Bożej, codziennych katechezach i mszach prowadzonych przez biskupów z całego świata, koncertach, nawiedzeniu grobu św. Marii MacKillop, wystawie powołaniowej w Darling Harbour, a także sakramencie Pojednania i modlitwie przed Najświętszym Sakramentem podczas adoracji.

We mszy i koncercie na Barangaroo wzięło udział około 150 000 osób. Wydarzenie przyciągnęło do Sydney 250 000 zagranicznych pielgrzymów, a około 400 000 pielgrzymów uczestniczyło we mszy sprawowanej przez papieża Benedykta XVI w dniu 20 lipca 2008. 

W maju 2007 roku ogłoszono, że pieśń „Receive the Power” została wybrana na oficjalny hymn ŚDM Sydney 2008. Pieśń została napisana przez Guya Sebastiana i Gary’iego Pinto, a zaśpiewana przez Paulini.“Receive the Power” wykonywane było wielokrotnie podczas sześciu dni Światowych Dni Młodzieży w lipcu 2008; znalazło się także w przekazach telewizyjnych na całym świecie.

W listopadzie 2008 roku 200 stronicowa książka „Przyjmijcie Moc” została wydana jako upamiętnienie Światowych Dni Młodzieży 2008.

2011

 Osobny artykuł: Światowe Dni Młodzieży 2011.

Na zakończenie mszy na torze wyścigowym Randwick w Sydney 20 lipca 2008 papież Benedykt XVI ogłosił, że kolejne obchody międzynarodowe Światowych Dni Młodzieży odbędą się w Madrycie w Hiszpanii w 2011 roku. Wydarzenie trwało od 16 do 21 sierpnia 2011. Wybrano 9 oficjalnych świętych patronów uroczystości obok Jana Pawła II: św. Izydora, św. Jana od Krzyża, św. Marię de la Cabeza, św. Jana z Avili, św. Teresę z Avili, św. Różę z Limy, św. Ignacego Loyolę, św. Rafaela Arnaiza i św. Franciszka Ksawerego, patrona misji światowych. W czasie przemówienia do seminarzystów papież Benedykt ogłosił, że hiszpański mistyk i patron hiszpańskich duchownych diecezjalnych, św. Jan z Avili zaliczony zostanie do grona „Doktorów Kościoła”, z tytułem przyznanym jedynie 34 świętym w ciągu dwudziestu wieków historii Kościoła.

Około 2 mln osób wzięło udział w całonocnym czuwaniu i mszy na zakończenie, znacznie przekraczając oczekiwania.

2013

 Osobny artykuł: Światowe Dni Młodzieży 2013.

Od roku 2002, Światowe Dni Młodzieży obchodzone były na poziomie międzynarodowym co trzy lata. Po roku 2011 kolejne Światowe Dni Młodzieży zaplanowane zostały o rok wcześniej niż zazwyczaj, na 2013 w Rio de Janeiro w Brazylii, aby uniknąć konfliktu z Mistrzostwami Świata w Piłce Nożnej w 2014, które rozgrywane były w 12 miastach Brazylii, i z Letnią Olimpiadą 2016 w Rio de Janeiro.

2014

W 2014 hasłem było Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie[32] (Mt 5,3)

2015

W 2015 hasłem było Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą[33] (Mt 5,8)

2016

 Osobny artykuł: Światowe Dni Młodzieży 2016.

Papież Franciszek na koniec mszy zamykającej Światowe Dni Młodzieży 2013 ogłosił, że kolejne Światowe Dni Młodzieży odbędą się w 2016 w Krakowie. Hymnem został utwór Błogosławieni miłosierni.

2019

 Osobny artykuł: Światowe Dni Młodzieży 2019.

Papież Franciszek na mszy zamykającej ŚDM 2016 (na mszy posłania) ogłosił, że następne spotkanie odbędzie się w Panamie w 2019 roku.

2023

 Osobny artykuł: Światowe Dni Młodzieży 2023.

Papież Franciszek na mszy zamykającej ŚDM 2019 ogłosił, że następne spotkanie odbędzie się w Portugalii w 2022 roku. 20 kwietnia 2020 poinformowano, że w związku z pandemią koronawirusa spotkanie zostało przełożone na 2023 rok[34].

Jubileusz Światowych Dni Młodzieży 2025

Papież Franciszek na mszy zamykającej ŚDM 2023 ogłosił że w 2025 roku w Rzymie zostaną zorganizowane Jubileuszowe Światowe Dni Młodzieży z okazji 40 rocznicy pierwszego spotkania z młodymi.

2027

 Osobny artykuł: Światowe Dni Młodzieży 2027.

Papież Franciszek na mszy zamykającej ŚDM 2023 ogłosił że kolejne spotkanie odbędzie się w 2027 roku w Seulu w Korei Południowej.

Zobacz też

Uwagi

  1. Numeracja poszczególnych edycji nawiązuje do lat, które upłynęły od pierwszego spotkania młodych w 1985 roku. I tak np. edycja z 1991 roku ma numer 6, gdyż odbyła się 6 lat po pierwszym spotkaniu.

Przypisy

  1. Światowe Dni Młodzieży – inicjatywa Jana Pawła II. polskieradio.pl, 18.07.2016. [dostęp 2020-04-22].
  2. Watykan: zmiana dat Światowych Dni Młodzieży i Światowego Spotkania Rodzin. niedziela.pl. [dostęp 2020-04-20].
  3. a b c Symbole ŚDM przekazane do Portugalii. Diecezjalne ŚDM przeniesione. stacja7.pl. [dostęp 2020-11-22].
  4. Symbole. krakow2016.com. [dostęp 2016-08-07].
  5. Światowe Dni Młodzieży
  6. Światowe Dni Młodzieży – inicjatywa Jana Pawła II
  7. Inicjator Światowych Dni Młodzieży
  8. a b c d e f g h i j k l Historia Światowych Dni Młodzieży. [dostęp 2014-09-14]. (pol.).
  9. Antoni Jackowski: Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II. Kraków: WAM, 2006, s. 271, 272. ISBN 83-7318-613-1.
  10. Dariusz Bruncz, Od Rzymu przez Częstochowę i Toronto do Kolonii [online], Ekumenizm.pl, 27 maja 2005 [zarchiwizowane z adresu 2014-03-27].
  11. Niemcy: ŚDM w Kolonii w 2005 r. - pierwszy test dla Benedykta XVI
  12. Benedykt XVI: kolejne ŚDM w Madrycie – ekai.pl
  13. W tej mszy wzięło udział ponad milion młodych katolików – Wiadomości – WP.PL
  14. Papież entuzjastycznie witany przez młodzież – ekai.pl
  15. Komunikat dotyczący 27. ŚDM Diecezji Łomżyńskiej. Parafia pw. Miłosierdzia Bożego w Łomży, 5.03.2012. [dostęp 2014-09-14]. (pol.).
  16. Na Mszy końcowej było 3,7 mln ludzi – ekai.pl
  17. ORĘDZIE PAPIEŻA FRANCISZKA NA XXIX ŚWIATOWY DZIEŃ MŁODZIEŻY 2014 R.. w2.vatican.va.
  18. ORĘDZIE PAPIEŻA FRANCISZKA NA XXX ŚWIATOWY DZIEŃ MŁODZIEŻY 2015 R.. w2.vatican.va.
  19. Bp Damian Muskus Koordynator Generalny ŚDM: 3 miliony pielgrzymów uczestniczyło we Mszy Posłania na Campus Misericordia. krakow2016.com. [dostęp 2016-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-06)].
  20. a b c Znamy tematy kolejnych ŚDM!. krakow2016.com. [dostęp 2016-11-23].
  21. Panama następnym gospodarzem Światowych Dni Młodzieży. onet.pl. [dostęp 2016-07-31].
  22. Msza święta posłania z udziałem 700 tys. młodych zakończyła 34. ŚDM w Panamie. deon.pl. [dostęp 2019-01-27].
  23. a b c Znamy tematy trzech kolejnych Światowych Dni Młodzieży. Kto jedzie do Lizbony?. deon.pl. [dostęp 2019-06-22].
  24. Papież Franciszek w Orędziu na ŚDM: dla rozbitej i podzielonej ludzkości, młodzi ludzie zawsze są nadzieją. deon.pl. [dostęp 2022-09-12].
  25. Papież na Mszy posłania: nie lękajcie się zawierzyć Jezusowi!. vaticannews.va, 6 sierpnia 2023. [dostęp 2023-08-06].
  26. a b Watykan: Franciszek ogłosił hasła ŚDM 2023 i 2024. deon.pl. [dostęp 2023-09-26].
  27. Dni świętego rabanu. gosc.pl. [dostęp 2016-07-28].
  28. Jan Paweł II, Wstańcie, chodźmy!, Kraków: Wydaw. Św[iętego] Stanisława BM [Biskupa Męczennika] Archidiecezji Krakowskiej, 2004, s. 81, ISBN 978-83-88971-86-0 [dostęp 2023-07-28] (pol.).
  29. Franciszek Blachnicki, Grażyna Wilczyńska, Godziny Taboru, Wydanie III, poszerzone, Kraków: Wydawnictwo Światło-Życie, 2022, s. 213-242, ISBN 978-83-7535-281-8 [dostęp 2023-07-28] (pol.).
  30. Franciszek Blachnicki, Grażyna Wilczyńska, Godziny Taboru, Wydanie III, poszerzone, Kraków: Wydawnictwo Światło-Życie, 2022, s. 263, ISBN 978-83-7535-281-8 [dostęp 2023-07-28].
  31. Franciszek Blachnicki, Grażyna Wilczyńska, Godziny Taboru, Wydanie III, poszerzone, Kraków: Wydawnictwo Światło-Życie, 2022, s. 303, ISBN 978-83-7535-281-8 [dostęp 2023-07-28].
  32. ORĘDZIE PAPIEŻA FRANCISZKA NA XXIX ŚWIATOWY DZIEŃ MŁODZIEŻY 2014 R.. vatican.va.
  33. Papież do młodych na XXX Światowe Dni Młodzieży. kdm.org.pl.
  34. Watykan: zmiana dat Światowych Dni Młodzieży i Światowego Spotkania Rodzin [online], niedziela.pl [dostęp 2020-04-20] (pol.).

Bibliografia

  • Światowe Dni Młodzieży: na świecie i w diecezjach – materiały na stronie Krajowego Biura Organizacyjnego Światowych Dni Młodzieży
  • Światowe Dni Młodzieży – materiały na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 05.04.2009]
  • Giornata Mondiale della Gioventů vatican.va [dostęp:2016-08-03]

Linki zewnętrzne

  • Strona oficjalna wydarzenia
  • Strona oficjalna z dokumentacją
  • Hymn Światowych Dni Młodzieży w Krakowie 2016 – oficjalny teledysk
  • Oficjalna strona Światowych Dni Młodzieży w Krakowie 2016
  • Światowe Dni Młodzieży w Panamie 2019. panama19.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-30)].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się