Pojęcie święta państwowego nie zostało w Polsce prawnie uregulowane w żadnym akcie normatywnym, podobnie jak nie określono sposobu ich obchodzenia, co Najwyższa Izba Kontroli w 2005 roku uznała za „legislacyjny błąd”[1]. Jedynie ustawa o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych nakłada w art. 7 obowiązek podnoszenia w czasie świąt państwowych flagi państwowej na budynkach organów administracji rządowej i innych organów państwowych oraz państwowych jednostek organizacyjnych, a także organów jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych jednostek organizacyjnych[2].

Niniejszy artykuł prezentuje historię i wykaz świąt formalnie ustanowionych przez władze polskie w drodze aktów normatywnych jako święto państwowe lub narodowe (w przeszłości pojęć tych używano zamiennie) oraz zawiera wyliczenie innych dni świątecznych, ustanowionych ustawami lub uchwałami sejmowymi niebędących jednak świętami państwowymi czy narodowymi (pomimo występującego wyrazu „narodowy” w nazwie niektórych świąt).

Historia

W 1919 ustanowiono dzień otwarcia Sejmu Ustawodawczego, 10 lutego, świętem narodowym[3]. Miało to jednak charakter okazjonalny, jednorazowy. W tym samym roku ustanowiono Święto Narodowe Trzeciego Maja[4], które miało charakter dnia wolnego od pracy. W 1937 ustanowiono Święto Niepodległości, obchodzone 11 listopada[5].

Po II wojnie światowej nowe władze stopniowo zmieniały katalog świąt państwowych. W 1945 ustanowiono Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności, obchodzone 9 maja na cześć zakończenia II wojny światowej[6], oraz Narodowe Święto Odrodzenia Polski, obchodzone w dniu 22 lipca na pamiątkę ogłoszenia Manifestu PKWN[7], jednocześnie uchylając ustawę z 1937 o Święcie Niepodległości. Święto 3 Maja nie zostało formalnie zniesione, lecz urzędowe uroczystości były ograniczone lub znikome. W 1950 roku ustanowiono ponadto święto państwowe w dniu 1 maja[8] (nieformalnie nazywane Świętem Pracy).

W związku z przemianami ustrojowymi, w 1989 przywrócono święto „11 Listopada”[9] oraz zniesiono Narodowe Święto Odrodzenia Polski[10]. W 1990 przywrócono Święto Narodowe Trzeciego Maja[11].

Największe zmiany na liście świąt państwowych nastąpiły w XXI wieku. W 2005 uchwalono ustawę ustanawiającą Dzień Solidarności i Wolności[12], a w 2009 – Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego[13]. W 2011 ustanowiono Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”[14]. W 2015 zniesiono Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności, przypadające na 9 maja i w jego miejsce wprowadzono Narodowy Dzień Zwycięstwa świętowany 8 maja[15]. W 2017 wprowadzono Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej[16]. W 2018 przybyły dwa święta: Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką[17] oraz Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych[18]. Od 2019 obchodzi się Święto Chrztu Polski[19], od 2020 Dzień Nauki Polskiej[20], zaś od 2021 Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego[21]. Listę chronologiczną świąt państwowych zamyka ustanowiony w 2022 Narodowy Dzień Powstań Śląskich[22].

Aktualny wykaz świąt państwowych i narodowych

Święto Narodowe Trzeciego Maja w Łodzi (3 maja 2004).
Narodowe Święto Niepodległości w Gdyni (11 listopada 2005).

Święta uchylone

Święta państwowe i narodowe wolne od pracy

 Osobny artykuł: Dni wolne od pracy w Polsce.

Od świąt państwowych (narodowych) należy odróżnić pojęcie dni wolnych od pracy. Święto państwowe (narodowe) nie musi być dniem wolnym od pracy i odwrotnie, nie każdy dzień określany jako wolny od pracy jest jednocześnie określany jako święto państwowe (narodowe).

Katalog dni wolnych od pracy określa odrębna ustawa o dniach wolnych od pracy[23]. Obecnie zgodnie z nią, dniami wolnymi od pracy są tylko 3 święta państwowe (narodowe): 1 maja (święto bezimienne), 3 maja (Święto Narodowe Trzeciego Maja) oraz 11 listopada (Narodowe Święto Niepodległości).

Inne dni świąteczne

Narodowy Dzień Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 (23 czerwca 2006).

Sejm ustanowił wiele innych świąt, nie określając ich jako święta państwowe. W większości są one świętami określonych grup zawodowych.

Święta ustanowione w drodze ustaw, bez określania ich jako państwowe lub narodowe
Święta ustanowione uchwałą Sejmu (aktem niemającym charakteru powszechnie obowiązującego)


Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Informacja o wynikach kontroli używania symboli państwowych przez organy administracji publicznej – Departament Strategii Kontroli Najwyższej Izby Kontroli, nr ewid. 76/2005/D/04/505/WSK, Warszawa, kwiecień 2005.
  2. ↑ Dz.U. z 2005 r. nr 235, poz. 2000.
  3. ↑ Dekret o święcie narodowym z okazji otwarcia Sejmu Ustawodawczego (Dz.Pr.P.P. z 1919 r. Nr 16, poz. 218).
  4. ↑ a b Ustawa z dnia 29 kwietnia 1919 r. o święcie narodowem trzeciego maja, Dz.Pr.P.P. 1919 nr 38, poz. 281.
  5. ↑ a b Dz.U. z 1937 r. nr 33, poz. 255.
  6. ↑ a b Dz.U. z 1945 r. nr 21, poz. 116.
  7. ↑ a b Dz.U. z 1945 r. nr 32, poz. 194.
  8. ↑ a b Dz.U. z 1950 r. nr 19, poz. 157.
  9. ↑ a b Dz.U. z 1989 r. nr 6, poz. 34.
  10. ↑ a b Dz.U. z 1990 r. nr 28, poz. 159.
  11. ↑ a b Dz.U. z 1990 r. nr 28, poz. 160.
  12. ↑ a b Dz.U. z 2005 r. nr 155, poz. 1295.
  13. ↑ a b Dz.U. z 2009 r. nr 206, poz. 1588.
  14. ↑ a b Dz.U. z 2011 r. nr 32, poz. 160.
  15. ↑ a b c Dz.U. z 2015 r. poz. 622.
  16. ↑ a b Dz.U. z 2017 r. poz. 1953.
  17. ↑ a b Dz.U. z 2018 r. poz. 589.
  18. ↑ a b Dz.U. z 2018 r. poz. 2156.
  19. ↑ a b Dz.U. z 2019 r. poz. 656.
  20. ↑ a b Dz.U. z 2020 r. poz. 181.
  21. ↑ a b Dz.U. z 2021 r. poz. 2156.
  22. ↑ a b Ustawa z dnia 12 maja 2022 r. o ustanowieniu Narodowego Dnia Powstań Śląskich [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2022-06-11].
  23. ↑ a b Dz.U. z 2020 r. poz. 1920.
  24. ↑ Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1725 (art. 1).
  25. ↑ Dz.U. z 2010 r. nr 79, poz. 523 (art. 15).
  26. ↑ Dz.U. z 2003 r. nr 59, poz. 517.
  27. ↑ Dz.U. z 2004 r. nr 49, poz. 467.
  28. ↑ Dz.U. z 2002 r. nr 37, poz. 331.
  29. ↑ Dz.U. z 2022 r. poz. 1969 (art. 30a).
  30. ↑ Dz.U. z 2023 r. poz. 1080 – Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (tekst jednolity: art. 7b); w pierwotnej ustawie nie ma zapisu o święcie, a art. 7b został dodany ustawą z dnia 21 lipca 1995 r. (Dz.U. z 1995 r. nr 104, poz. 515).
  31. ↑ Dz.U. z 2020 r. poz. 2055.
  32. ↑ Dz.U. z 2024 r. poz. 325 (art. 7).
  33. ↑ Dz.U. z 2020 r. poz. 431 (art. 15).
  34. ↑ Jednolity tekst ustawy o Policji (Dz.U. z 2023 r. poz. 171) (rozdz. 2 Organizacja Policji, art. 13b. – Święto Policji).
  35. ↑ Dz.U. z 1995 r. nr 104, poz. 515.
  36. ↑ Dz.U. z 2010 r. nr 127, poz. 858 (art. 6a).
  37. ↑ Dz.U. z 1992 r. nr 60, poz. 303.
  38. ↑ Dz.U. z 2022 r. poz. 655.
  39. ↑ Dz.U. z 1997 r. nr 123, poz. 779 (art. 12b).
  40. ↑ Dz.U. z 1997 r. nr 68, poz. 436.
  41. ↑ Dz.U. z 2023 r. poz. 1537.
  42. ↑ Dz.U. z 1999 r. nr 72, poz. 802 i Dz.U. z 2009 r. nr 168, poz. 1323 – ustawy: z 1999 (rozdz. 1, art. 6) i 2009 roku (rozdz. 1, art. 14) o Służbie Celnej.
  43. ↑ Dz.U. z 2023 r. poz. 615 (art. 5).
  44. ↑ Dz.U. z 2023 r. poz. 1541 Art. 9.
  45. ↑ Dz.U. z 1982 r. nr 3, poz. 19, z poźn. zm.
  46. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 16, poz. 114.
  47. ↑ Dz.U. z 2005 r. nr 155, poz. 1296.
  48. ↑ Dz.U. z 1990 r. nr 87, poz. 506 (art. 121.4).
  49. ↑ M.P. z 2007 r. nr 19, poz. 225.
  50. ↑ M.P. z 2004 r. nr 37, poz. 648.
  51. ↑ M.P. z 2007 r. nr 87, poz. 944.
  52. ↑ M.P. z 2012 r. poz. 951.
  53. ↑ M.P. z 2003 r. nr 37, poz. 513.
  54. ↑ M.P. z 2000 r. nr 19, poz. 404.
  55. ↑ M.P. z 2006 r. nr 36, poz. 389.
  56. ↑ M.P. z 2006 r. nr 36, poz. 390.
  57. ↑ M.P. z 2013 r. poz. 490.
  58. ↑ M.P. z 2006 r. nr 40, poz. 435.
  59. ↑ M.P. z 2006 r. nr 43, poz. 455.
  60. ↑ Uchwała Sejmu w sprawie oddania hołdu ofiarom ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na obywatelach II RP w latach 1943–1945. sejm.gov.pl. [dostęp 2016-07-22].
  61. ↑ M.P. z 2011 r. nr 70, poz. 690.
  62. ↑ M.P. z 2013 r. poz. 815.
  63. ↑ M.P. z 1998 r. nr 30, poz. 414.
  64. ↑ M.P. z 2023 r. poz. 77.
  65. ↑ M.P. z 2006 r. nr 80, poz. 794.
  66. ↑ M.P. z 2002 r. nr 59, poz. 799.

Linki zewnętrzne

  • Uchwała nr 94 Rady Ministrów z dnia 24 kwietnia 1973 r. w sprawie obchodów uroczystości branżowych (zawodowych), zakładowych i regionalnych (M.P. z 1973 r. nr 20, poz. 118)
  • Uchwała nr 71 Rady Ministrów z dnia 25 marca 1974 r. zmieniająca uchwałę w sprawie obchodów uroczystości branżowych (zawodowych), zakładowych i regionalnych (M.P. z 1974 r. nr 10, poz. 76)
  • Uchwała nr 87 Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 1984 r. zmieniająca uchwałę w sprawie obchodów uroczystości branżowych (zawodowych), zakładowych i regionalnych (M.P. z 1984 r. nr 16, poz. 113)
  • Uchwała nr 151 Rady Ministrów z dnia 8 października 1986 r. zmieniająca uchwałę w sprawie obchodów uroczystości branżowych (zawodowych), zakładowych i regionalnych (M.P. z 1986 r. nr 30, poz. 215)
Polskie święta państwowe i narodowe

Polska – tematy i zagadnienia
Historia
Geografia
Prawo i ustrój polityczny
Demografia,
bezpieczeństwo
i życie społeczne
Kultura
Gospodarka

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się