Łamanie kołem[1] – jedna z metod egzekucji stosowana powszechnie w średniowiecznej Europie, podobnie jak ścięcie toporem i gotowanie we wrzątku[2].
Karę wymierzano publicznie na kole o średnicy ok. 2 metrów, zamontowanym poziomo na niskim palu umieszczonym na szafocie. Ofiarę (zwykle odpowiednio obnażoną) z szeroko rozstawionymi kończynami – rozpostartą w pozycji „orła”, przywiązywano do metalowych pierścieni na szprychach koła lub na jego obręczy. Dla większej skuteczności pod jej biodra, kolana, kostki, łokcie i nadgarstki niekiedy podkładano grube kawałki drewna. Następnie kat miażdżył ciało skazańca ciężkim kołem[a] (rodzajem kanciastej maczugi, której krawędzie obijano metalem) względnie żelaznym łomem lub nawet młotem kowalskim. Jego pomocnik stopniowo obracał koło, tak aby masakrowaniu ulegały kolejne części ciała ofiary.
W wyroku częstokroć dokładnie określano liczbę uderzeń lub czas trwania kary (np. do 2 godzin). W końcu skazańca dobijano, zadając mu cios śmiertelny w brzuch lub w szyję[3]. Po dokonaniu tych czynności ciało wystawiano na pokaz, unosząc wysoko na słupie albo stawiano w pozycji pionowej. Niekiedy dodatkowo gawiedź pastwiła się nad nim, np. wydłubując oczy.
Rozróżniano dwie postacie tej kary:
Łamanie kołem było szczególnie rozpowszechnione w przedrewolucyjnej Francji[4], gdzie było ono okrutniejszą formą bastonady (zatłuczenia na śmierć). W Niemczech podczas łamania kołem zadawano około 40 uderzeń[3]; w monarchii Habsburgów ofiarami tej kary w 1785 r. padli przywódcy powstania chłopskiego w Siedmiogrodzie[5]. Karę tę, która w miejscowych dokumentach występuje od XIII wieku, stosowano również w Polsce, np. w przypadkach świętokradztwa[6].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
